چكيده
مقدمه :
در جهان امروز اهميت و ارزش علم و دانش بر كسي پوشيده نيست. در آموزه¬هاي ديني ما مسلمانان نيز علم و علم آموزي همواره مورد تأكيد قرار داشته است.
نخستين آيات قرآن كريم با سفارش به خواندن و بيان ارزش علم و دانايي آغاز مي¬شود و در جاي جاي اين كتاب آسماني، همگان به تفكر، تعقل و انديشه ورزي در جهان و پديده¬هاي گوناگون آن فراخوانده مي¬شوند. در نگاه قرآن كريم، علم نيز همانند ايمان، ميزان و ملاك فضييلت و برتري آدمي بر همنوعان خود به شمار آمده است.
پيامبر گرامي اسلام (ص) در بيان جايگاه و ارزش علم نزد خداوند چنين مي¬فرمايد:
«المؤمن اِذا مات و تَرك وَرقه واحده عليها علم تكون تلك الورقَه يوم القيامه سترا فيما بينه و بين النّار و اعطاه الله تبارك و تعالي بكل حرف مكتوب عليها مدينه اوسع من الدنيا سبع مرات»؛
اگر مؤمني، پيش از مرگ برگه اي از دانش از خود بر جاي گذاشته باشد، آن برگ روز قيامت ميان او و آتش جهنم مانع مي¬شود و خداوند در ازاي هر حرفي كه بر آن برگه نوشته شده، شهري هفت برابر بزرگتر از وسعت دنيا به او عطا مي¬كند.
امام علي (ع) درباره¬ي علم و مرزناشناسي طلب آن مي¬فرمايد:
«الحكمه ضالّه المؤمن فاطلبوها و لو عندَ المشرك، تكونوا احق بها و اهلِها»
حكمت گمشده¬ي مؤمن است، پس به دنبالش برويد؛ هرچند آن را در نزد مشركان بيابيد، شما از او شايسته¬تر و سزاوارتر خواهيد بود.
بي¬گمان دستيابي به علم و دانايي در گرو تحقيق و پژوهش است. و داده¬ها و اطلاعات در شكل گيري يك پژوهش واقعي نقش ويژه اي دارد. از اين¬رو برخي از انديشمندان، پژوهش را اينگونه تعريف كرده¬اند:
«پژوهش، پردازش اطلاعات است، با فرآيند نظام مند، متعلق به گستره¬ي خاصي از علوم، داراي هويت اجتماعي و متضمن نوآوري.»
در حقيقت اين داده¬ها و اطلاعات اوليه اند كه در يك پردازش منطقي و روشمند، پژوهش را سامان مي¬بخشند و به يقين چنين تلاش علمي به نوآوري و به تعبير ديگر به توليد علم در يك موضوع معين مي¬انجامد.
براين اساس، در جهان امروز ما، مراكز گوناگون پژوهشي در حوزه¬هاي مختلف علمي شكل گرفته و ميليون¬ها پژوهشگر با برخورداري از ابزارهاي نوين پژوهشي و بهره¬مندي از آگاهي¬ها و شناخت¬هاي اوليه به نوآوري و توليد نرافزار علمي اشتغال يافته اند. از رهگذر همين پژوهش¬ها و توليدات جديد علمي، معرفت و معيشت آدميان در مقياس گسترده¬اي با تحول و دگرگوني روبرو شده و افق آينده نيز از ظهور و بروز تحولات چشمگير ديگر در زندگي بشر حكايت دارد
