6598

6598

بررسي دلايل گاز بحساب نيامده در شبكه انتقال و طراحي يك ايستگاه نمونه اندازه گيري

كارشناسي

مهندسي شيمي

1398

دكتر سيد حسن هاشم آبادي

دكتر نوروز بيگي

1398/09/13

مهندسي شيمي، نفت و گاز

چكيده غني بودن منابع نفت و گاز در ايران، دسترسي آسان به منابع و نيز قدمت مصرف گاز در امور روزمره زندگي سبب آن شده كه ايران ازجمله كشورهاي پرمصرف گاز باشد و از اين نظر هزينههاي زيادي بر دولت و مردم تحميل گردد. رساندن گاز از منابع گازي به دست مشتريان شامل مراحل متعددي است، در اين پژوهش سعي بر بررسي مشكلات بخشهاي انتقال و توزيع گاز باهدف پيدا كردن دلايل اختلاف ورودي و خروجي سيستم انتقال و توزيع گاز است؛ لازم به ذكر است، پيداكردن منبع اتلاف گاز گمشده يا گاز محاسبه نشده با بررسي دادههاي آماري و مقادير گازهاي محاسبه نشده عملياتي و محاسبهاي انجامگرفته است. مهندسان و كارشناسان تلاششان بر اين اساس بوده كه هزينههاي فرآيند را كاهش دهند؛ يكي از اين هزينهها ميزان گاز هدررفته و محاسبه نشده در سيستم انتقال و توزيع است. در بخش انتقال دلايل متعددي ازجمله نشتي و افت فشار و در بخش توزيع دلايلي مانند خطا شمارنده و كنتور خواني ميتواند عامل اشكال در محاسبه ميزان گاز باشد. براي اين منظور در اين پژوهش سعي شده ضمن بررسي دلايل اين اتفاق به راهحلهاي اين موضوع نيز بپردازيم. هدف از اين پژوهش بررسي دادههاي آماري گازهاي محاسبه نشده در بخش انتقال و توزيع گاز در جهت د ستيابي به دلايل اختلاف ورودي و خروجي سي ستم انتقال و توزيع گاز ا ست. بهطوركلي گازهاي محا سبه ن شده به دود سته محا سبهاي و عملياتي د ستهبندي مي شوند كه گازهاي محا سبه ن شده محا سبهاي شامل قراردادي، ورودي دادهها و نمودارها و گازهاي محاسبه نشده عملياتي شامل نشتي، اندازهگيري، دقت و تنظيم فشار است كه مجموع اين هدررفت ها بهصورت گاز محاسبه نشده ارائه ميشود. يكي از دلايل ا صلي اتلاف گاز مربوط به اختلاف ورودي و خروجي سي ستم انتقال و توزيع گاز ا ست كه در 19/ اين پژوهش دادههاي آماري آن بررسي و ارائه گرديد. در دوره زماني سال 1385 الي 1395 داراي رشد 2 درصدي بوده اما در سال 94 تا 95 اين ميزان افزايش روند افزايشي داشته است كه بسيار نگرانكننده است. در آمارهاي شركت ملي گاز دو نوع بررسي اتلاف گاز وجود دارد: 1. اختلاف در آمار بالادستي و ميزان گاز غني برداشتشده تحويلي به پالايشگاه 2. اختلاف در آمار مصرف نهايي اختلافات در مصرف نهايي نيز به دو بخش تقسيم ميشود: 1. اختلاف مقدار تحويلي به مصارف خانگي/تجاري و صنعتي 2. اختلاف ميزان تحويلي به نيروگاهها 50 ميليون بشكه معادل نفت - طي دوره زماني 1388 الي 1399 مقدار مصارف نامشخص گاز در محدوده 60 ز خام (در حدود 8 الي 10 ميليارد مكعب در سال) متغير بوده است. درحاليكه در سالهاي 1392 الي 1395 علي غم افزايش حجم عمليات توزيع و فروش گاز طبيعي به مشتريان، سهم مصارف نامشخص از مجموع مصارف نسبتاً ثابت مانده و يا كمتر شده است و بنابراين سهم مصارف نامشخص از مجموع مصارف گازرساني كاهش يافته است. واژههاي كليدي: گازهاي محاسبه نشده، اختلاف ورودي و خروجي سيستم انتقال و توزيع گاز، دادههاي آماري.