7292

خوشه هاي صنعتي و تاثير آن ها بر توسعه اقتصادي (مطالعه موردي جمهوري خلق چين)

كارشناسي

مهندسي صنايع

1400

دكتر هادي صاحبي شاهم آبادي

1400/06/09

مهندسي صنايع

Industrial clusters and their effect on economical development (case study of the People's Republic of China)

رشد و توسعه پايدار اقتصاد جمهوري خلق چين نمايانگر تبديل اين كشور به يك قدرت مسلط اقتصادي در جهان با انجام اقدامات اصلاحي و سياست گذاري در عرض چهار دهه است. يكي از مهم-ترين اين اقدامات، حمايت از تشكيل و گسترش خوشه هاي صنعتي بود. خوشه به تجمعي از واحدهاي كسب و كار گفته مي شود كه به صورت بخشي و جغرافيايي تمركز يافته و در بستر ارتباط و تكميل فعاليت هاي متقابل، به توليد و عرضه برخي از كالا و خدمات مي-پردازند و با چالش ها و فرصت هاي مشترك مواجه اند. اين تجميع موجب كاهش هزينه، هم افزايي و رقابت پذيري هرچه بيشتر در سطح ملي، منطقه اي و بين المللي خواهد شد. كشور چين با درك اهميت اين روند در توسعه اقتصادي خود، از سال 1978 ميلادي و همزمان با شروع اصلاحات اقتصادي، حمايت و ايجاد زيرساخت توسعه خوشه هاي صنعتي در بخش شرقي چين را آغاز كرد. گسترش زيرساخت ها، ايجاد مقررات تضمين كيفيت، تأمين مالي، حمايت از نوآوري، سياست هاي ترجيحي و ايجاد شهرهاي تخصصي و برند خاص آن ها از جمله اين اقدامات بود. اين تحقيق، با استفاده از روش شناسي مطالعه موردي، به بررسي اثر خوشه هاي صنعتي بر توسعه اقتصادي پرداخته است. با نظر كارشناسان، پنج شاخص توليد ناخالص داخلي، توليد صنعتي، اشتغال صنعتي، بهره وري و سرمايه گذاري خارجي براي مطالعه برگزيده شد. نتايج بيانگر تفاوت بسيار قابل توجه و تعيين كننده اين شاخص ها بين مناطق شرقي كه خوشه هاي صنعتي در آن شكل گرفته با ديگر مناطق چين است. نرخ رشد سالانه شهرهاي داراي اين مزيت، حدوداً 20% از ديگر شهرها بيشتر بوده است. با وجود تلاش ها براي توسعه ديگر مناطق، اختلاف سرانه توليد ناخالص داخلي بين مناطق شرقي و غربي تا حدود 60% هم رسيده است. خوشه هاي صنعتي موجب رشد ميانگين ساليانه بيش از 10% در توليد صنعتي شده اند و در ادامه بهره وري مناسب نيز سبب جذب سرمايه خارجي به آن ها گرديده است. با توجه شكاف سطح رفاه بين مناطق مختلف به عنوان پيامد اين رويكرد، آمايش سرزميني جهت توسعه متوازن، موضوعي قابل بررسي تلقي مي گردد. مطالعه تطبيقي روند خوشه اي سازي صنايع چين و ايران ديد مناسبي در مورد بايسته هاي ادامه اين مسير در اختيار مي گذارد. در نهايت بررسي رويكرد بومي الگوي توسعه اقتصادي چين مي تواند براي جمهوري اسلامي ايران در تدوين مدل متناسب و بومي پيشرفت خود مفيد واقع شود.

خوشه هاي صنعتي , چين , توسعه اقتصادي