8497

سنجش آنتي‌بيوتيك محلول در شير با استفاده از طيف‌سنجي رامان و FTIR

كارشناسي

فيزيك

1402

دكتر شهاب نوروزيان علم

دكتر فاطمه دباغ كاشاني

1402/06/14

فيزيك

Raman and FTIR spectroscopy of Residual Antibiotics in Bovine Milk

امروزه يكي از بزرگترين معضلات بشر و سازمان بهداشت جهاني، امنيت غذايي، كنترل بهداشت و سلامت مواد غذايي است. صنايع كنترل كيفي وظيفۀ بررسي و جلوگيري از بروز مخاطرات خوراكي و غذايي را بر عهده دارد. يكي از خطرات احتمالي ناشي از مصرف مواد غذايي كه سلامت انسان را تهديد مي‌كند، آلودگي‌هاي آنتي‌بيوتيكي است. آنتي‌بيوتيك‌ها از دسته داروهايي هستند كه با هدف مبارزه با ميكروارگانيسم‌هاي بيماري‌زا مصرف مي‌شوند. مصرف آنتي‌بيوتيك در صنايع غذايي به صورت مستقيم يا غيرمستقيم (تزريق، خوراندن آنتي‌بيوتيك‌هاي خوراكي، پمادها و ... براي درمان بيماري‌هاي عفوني دام و طيور و محصولات وابسته به آنها) گاهاً به طور بي‌رويه‌اي صورت مي‌گيرد. از طرفي به دليل رواج دامداري سنتي و بعضاً غير متخصص بودن افراد حاضر در دامداري‌ها، نظارتي بر سلامت غذايي و ميزان باقيمانده آنتي‌بيوتيك‌ها در محصولات دامي صورت نمي‌گيرد و اين محصولات با ميزان غيرمجازي از باقيمانده آنتي‌بيوتيكي روانۀ بازار مي‌شوند. باقيماندۀ آنتي‌بيوتيكي (Antibiotic Residue (AR)) به مقدار دقيق آنتي‌بيوتيك باقيمانده در بافت‌ها و محصولات دام و طيور نظير شير، گوشت، محصولات لبني و ... مربوط به آنها اطلاق مي‌شود. از اين رو، مصرف محصولات داراي آلودگي‌آنتي‌بيوتيكي بيش از حد مجاز، تهديدي براي سلامت افراد جامعه است و جامعه در معرض چنين آلودگي بيولوژيكي و غذايي قرار دارد. به همين دليل سازمان‌هاي كنترل كيفي و سلامت، حد مجاز باقيماندۀ آنتي‌بيوتيكي را تعيين كرده و از تخطي كارخانجات و گروه‌هي توليدي جلوگيري مي‌كنند. سنجش ميزان اين باقيمانده‌ها عمدتا با روش‌هاي شيميايي و آنزيمي در كارخانجات صورت مي‌گيرد. يكي از ديگر روش‌هاي مؤثر در ثبت اين آلودگي‌هاي آنتي‌بيوتيكي روش‌ اپتيكي است كه به عنوان طيف‌سنجي شناخته مي‌شود. اين روش‌ها داراي برخي برتري‌ها نظير غيرتهاجمي بودن، كم‌هزينه‌تر بودن، سرعت بالاتر و تكرارپذيري بالاتر است. شير به عنوان يكي از پرمصرف‌ترين مايعات خوراكي مي‌تواند درگير چنين آلوگي‌هايي باشد و دستگاه‌هاي طيف‌سنجي رامان و FTIR به عنوان دستگاه‌هاي دقيق و رايج طيف‌سنجي ارتعاشي مي‌تواند در تشخيص ميزان اين آلودگي ابزار مناسبي باشد. از اين رو، در اين پايان‌نامه، به بررسي دقت روش‌هاي مختلف اپتيكي انجام شده در مقالات مختلف جهت تشخيص ميزان آلودگي آنتي‌بيوتيك‌هاي (گروه بتالاكتام و تتراسايكلين) محلول در شير و مقايسه آن‌ها مي‌پردازيم.

باقيمانده آنتي بيوتيك , طيف سنجي رامان , طيف سنجي FTIR , مقاومت آنتي‌بيوتيكي , طيف‌سنجي ارتعاشي