چکيده
خاكهاي گياهي به دليل محتواي بالاي مواد آلي و ساختار فيبري، ويژگيهاي فيزيكي و مكانيكي متفاوتي نسبت به ساير خاكها دارد كه بررسي و تحليل دقيق آنها ضروري است. خاكهاي گياهي بيشتر در مناطق سرد و مرطوب شكل ميگيرند و به دليل داشتن الياف گياهي و بقاياي تجزيه نشده، مشكلاتي نظير ظرفيت باربري كم و نشستهاي طولانيمدت را براي پروژههاي عمراني به وجود ميآورند.
يكي از مهمترين ويژگيهاي خاكهاي گياهي، درصد رطوبت بالا و چگالي پايين آنها است. اين خاكها به دليل نفوذپذيري كم و ساختار ضعيف، اغلب در برابر فشارهاي سازهاي دچار نشستهاي طولانيمدت ميشوند. وجود مواد آلي، چسبندگي و نفوذپذيري خاك را به شدت تحت تأثير قرار ميدهد و همين امر باعث كاهش مقاومت مكانيكي خاك ميشود.
در اين مطالعه، خاكهاي گياهي به دو دسته كلي فيبري و تجزيهشده تقسيم شدهاند. اين دستهبندي بر اساس ميزان تجزيه مواد آلي موجود در خاك انجام ميشود و هر دسته ويژگيهاي مكانيكي و فيزيكي خاص خود را دارد. سيستمهاي طبقهبندي مختلفي نظير سيستم فون پست و رادفورث به منظور تعيين ويژگيهاي خاكهاي گياهي و ميزان تجزيه مواد آلي آنها مورد استفاده قرار گرفتهاند.
خواص مكانيكي خاكهاي گياهي شامل مقاومت فشاري و برشي ضعيف است كه با افزايش درصد مواد آلي و رطوبت خاك، اين ويژگيها كاهش مييابد. آزمايشهاي انجام شده نشان ميدهند كه خاكهاي گياهي به دليل وجود مواد آلي فراوان و ساختار فيبري، در برابر بارهاي سازهاي مقاومت كمي دارند. يكي ديگر از مسائل مهم در مورد خاكهاي گياهي، نفوذپذيري كم آنها است. آزمايشها نشان دادهاند كه نفوذپذيري افقي خاكهاي گياهي بيشتر از نفوذپذيري عمودي آنها است و اين تفاوت در ميزان نشست خاك تأثير قابل توجهي دارد. همچنين، تحكيم ثانويه به عنوان يكي از مسائل مهم در پروژههاي اجرايي بر روي خاكهاي گياهي شناخته شده است. خاكهاي گياهي به دليل درصد بالاي مواد آلي، تمايل به نشستهاي طولانيمدت دارند كه اين مسئله باعث افزايش هزينههاي تعمير و نگهداري سازهها ميشود.
با توجه به ويژگيهاي فيزيكي و مكانيكي خاكهاي گياهي، نياز به تحقيقات بيشتر در زمينه بهينهسازي روشهاي ساخت و ساز بر روي اين نوع خاكها احساس ميشود. طراحي دقيق و استفاده از روشهاي مدرن تحليل ميتواند تا حد زيادي مشكلات ناشي از نشستها و خرابيهاي مكرر را كاهش دهد.