چکيده
پالاديوم يا پالاديم از عنصرهاي شيميايي جدول تناوبي است. نشانه كوتاه آن Pd و عدد اتمي آن ۴۶ است و يكي از فلزات كمياب است و به رنگ نقره‌اي و سفيد مي‌باشد. پالاديوم از فلزات گروه پلاتين است و در مقايسه با ساير فلزات اين گروه كمترين چگالي و پائين¬ترين نقطه ذوب را دارد. اين فلز كمياب بيشتر از معادن مس و نيكل بدست مي‌آيد. توليد جهاني پالاديوم از معادن در سال ۲۰۰۶ حدود ۲۲۲ تن بوده و بيشتر آن براي تهيه مبدل‌هاي كاتاليست استفاده شده‌است. از اين فلز در صنايع الكترونيك، پزشكي (مثل نوارهاي تست قند خون)، دندانپزشكي، تلخيص هيدروژن، صنايع شيميايي، هواپيماسازي و جواهرسازي (مثل توليد طلاي سفيد) نيز استفاده مي‌شود. اين فلز همچنين نقش مهمي در توليد نوعي از سلول‌هاي خورشيدي دارد كه هيدروژن و اكسيژن را تركيب كرده تا الكتريسيته، گرما و آب توليد كنند. پالاديوم يكي از گرانترين فلزات دنياست. بيشتر پالاديوم دنيا در دو كشور روسيه و آفريقاي جنوبي توليد مي‌شود ضمن اينكه بازيافت محصولات حاوي پالاديوم نيز به ويژه مبدل‌هاي كاتاليست يكي از منابع عمده توليد اين فلز است. زماني كه پالاديوم به اندازه نانو تبديل شود، به فرم نانوكاتاليست در¬آيد و واكنش¬هاي هيدروژنيزاسيون و هيدروژن¬زدايي را تسريع مي- بخشد. واكنش¬هاي تشكيل پيوند كربن– كربن زيادي در شيمي آلي وجود دارد كه با استفاده از كاتاليست پالاديوم، انجام اين واكنش¬ها راحت¬تر مي شود. در دهه گذشته نانوذرات پالاديوم به علت نقش موثري كه به عنوان نانوكاتاليست در انواع واكنش¬هاي شيميايي دارند مورد توجه قرار گرفتند. كپسوله¬كردن نانوذرات پالاديوم در سيستم¬هاي متخلخل مختلف آلي، معدني و هيبريد مانند: دندريمر، MOF¬ها، زئوليت¬ها و سيستم¬هاي سيليكاي مزوپور موجب تسهيل جداسازي كاتاليست از مخلوط واكنش شده و قابليت استفاده مجدد آن را افزايش مي¬دهد. از اين نانو كاتاليست در واكنش¬هاي آلي مهم مانند: جفت¬شدن كربن-كربن، هيدروژناسيون و اكسيداسيون استفاده مي¬شود.
