چکيده
فرآيندهاي غشايي بر پايه ي اسمز در سال هاي اخير توجه زيادي را در زمينه هاي مختلف از جمله توليد انرژي، تصفيه ي آب و فاضلاب، شيرين سازي آب، صنايع غذايي، دارويي و كشاورزي به خود جلب كرده است. عملكرد غشا همواره تحت تاثير گرفتگي ناشي از رسوبات قرار داشته است. گرفتگي غشا يك مشكل پيچيده است و مشكلاتي از جمله كاهش جريان گذرنده از غشا و يا تخريب غشا را به همراه دارد. گرچه بروز اين مشكل در غشاهاي بر پايه ي اسمز ضعيف تر مي باشد وليكن فرآيند را مختل كرده و بازده را كاهش مي دهد. در اين مطالعه مروري بر انواع مختلف گرفتگي، مكانيزم هاي ايجاد آن ها و همچنين استراتژي هايي جهت برطرف كردن و يا كنترل آن ها انجام شده است. از ميان عوامل تاثير گذار روي گرفتگي غشا، برخي از آن ها مانند بهبود شرايط هيدروديناميكي، تركيب خوراك، پلاريزاسيون غلظتي خارجي، جنس و خواص غشا براي فرآيندهاي با نيروي محركه ي فشاري (مانند اسمز معكوس و نانوفيلتراسيون) هم كاربرد دارند. اما برخي عوامل مانند تركيب محلول كِشنده، جهت غشا، پلاريزاسيون غلظتي داخلي و نفوذ معكوس نمك مختص فرآيندهاي اسمزي هستند. در نهايت سه روش فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي براي پاكسازي غشا توضيح داده شد.
