چکيده
تحريك الكتريكي عملكردي عبارت است از اعمال جريان الكتريكي در طول تارهاي ماهيچه تا بهصورت مصنوعي ماهيچه منقبضشده و درنتيجه عملكرد مطلوب حاصل شود.FES به افراد دچار به مشكلات نورونهاي حركتي همانند ضايعه نخاعي و سكته اعمال ميشود تا توانايي پدال زدن ، ايستادن و راه رفتن روي تردميل در آن¬ها افزايش يابد.
ايجاد هماهنگي حركتي در اندام معلول هدف بسيار مهمي هست. از تحريك الكتريكي ميتوان بهمنظور ايجاد راه رفتن، ركاب زدن و پارو زدن استفاده كرد. در اينجا اختصاصاً به ركاب زدن پرداختهايم. براي ركاب زدن به تحريك ماهيچههاي درگير در اين عمل نيازمنديم، ضمن اينكه اين تحريكها بايد با الگوي صحيحي به ماهيچهها از طريق الكترود اعمال گردد. درنتيجه به يك الگوي صحيح و يك كنترلكننده و همچنين يك مدل از رفتار ماهيچه نيازمنديم. ابتدا مدل موردنظر بايد طراحي يا انتخاب گردد. سپس بايد به كمك اين مدل الگوي مطلوب را طراحي كنيم و سپس روي افراد واقعي اعمال كنيم. اما مشكل عمدهاي كه در اينجا ايجاد ميگردد، اثر خستگي ماهيچه است. بدين مفهوم كه چون تحريك مصنوعي است و بهكارگيري فيزيولوژيكي فيبرهاي ماهيچه انجام نميگيرد و عضلات مؤثر در هر قسمت از ركاب زدن بهخوبي تحريك نميگردند، ماهيچهها بهسرعت خسته ميشوند. با خسته شدن ماهيچهها، اهداف ريكاوري دچار اخلال ميگردد. به همين دليل تلاشها در راستاي بهكارگيري مدلهاي دقيقتر و الگوي تحريك بهينه است.
كنترلكننده نقش بسيار مهمي در انتخاب عضلات تحريكشده و نوع تحريك اعمالشده ايفا ميكند. سيگنال الكتريكي اعمالشده را از طريق دامنه، فركانس و پهناي باند مدوله كرده و در استراتژي كنترل حلقه بسته، با توجه به خطاي موقعيت و سرعت تغييرات لازمه اعمال ميگردد. به توجه به انواع كنترلكنندهها نظير HOSM ، فازي، سوئيچي و غيره، بازدهها و عملكردهاي متفاوتي حاصل ميشود.
هدف اصلي بهبود پارامترهاي متابوليكي و مكانيكي و درنتيجه بهبود اندام آسيبديده با كمك تحريك الكتريكي و درنتيجه جلوگيري از اتروفي، پوكي استخوان، بهبود عملكرد قلبي – عروقي و ريوي و در نهايت ايجاد حس بهتر در شخص و كاهش افسردگي هست.