چکيده
چكيده
تشخيص زود هنگام و درمان هر بيماري، شدت و عوارض احتمالي آن را كاهش ميدهد و نقش مهمي در
درمان موفقيتآميز دارد. يكي از راههاي تشخيص بيماري اندازهگيري نشانگرهاي زيستي با استفاده از روشهاي
غيرتهاجمي است. بزاق يكي از مايعات زيستي است كه مورد تجزيه قرار ميگيرد. از جمله داليلي كه باعث شده
است تا بزاق به عنوان مايع زيستي جالب توجه، پيشنهاد و معرفي گردد عبارتنداز: نشانگرهاي زيستي بزاقي با
بيماريهاي مختلف مرتبط بوده و به طور دقيقي منعكس كننده سالمتي يا بيماري در انسان هستند و همچنين
نمونهگيري بزاق نسبت به خون آسانتر است.
براي اندازهگيري اين نشانگرهاي زيستي از روشهاي الكتروشيميايي و غيرالكتروشيميايي استفاده ميشود.
تاكنون از روشهاي غيرالكتروشيميايي بسياري همچون طيف سنجي جذب اتمي، طيف سنجي رامان، طيف
سنجي مادون قرمز و غيره براي انواع نشانگر هاي زيستي درون خون، بزاق و مايعات ميانبافتي براساس خواص
آناليت )خواص نوري و طيفي و...( استفاده شده است.
تعيين نشانگرهاي زيستي به وسيله روشهاي الكتروشيميايي غير تهاجمي در حال توسعه بوده و قادر به تعيين
غلظت كم نشانگرهاي زيستي مختلف در بزاق در يك مسير ساده و سريع است. روشهاي ذكر شده در باال داراي
محدوديت و معايبي همچون نمونه گيري سخت، آسيب به پوست، احتمال انتقال عفونت از طريق خون هستند .
براي رفع برخي از محدوديتهاي روشهاي رايج ، حسگرهاي زيستي الكتروشيميايي به عنوان جايگزين مناسبي
براي تشخيصهاي بزاقي معرفي شده اند. اين حسگرها ويژگيهاي عالي براي تشخيص بزاقي نشان دادهاند.
مطالب گردآوري شده جهت توضيح اهميت بزاق و نشانگرهاي زيستي بزاق براي تشخيص باليني و كاربردهاي
درماني و پيشرفتهاي برجسته اخير، چالشهاي اصلي و چشمانداز آينده حسگرهاي زيستي الكتروشيميايي توسعه
يافته براي تعيين نشانگرهاي زيستي است.
