چکيده
استعمال دخانيات يكي از عوامل مهم تهديد كننده سلامتي افراد خصوصاً در ميان جوانان و افزايش دهنده بار كلي بيماري ها در دنيا خصوصاً در ارتباط با بيماري هاي مزمن و غيرواگيري چون بيماري هاي قلبي-عروقي ، بيماري هاي تنفسي، سرطان و سكته مغزي مي باشد. براي داشتن درك صحيح از رفتارهاي غير بهداشتي افراد جامعه همچون استعمال سيگار شناسايي عوامل مؤثر بر بروز اين گونه رفتارها ضروري است. با شناخت عوامل مؤثر بر استعمال دخانيات به خوبي مي توان براي پيشگيري از بروز اين رفتار غير بهداشتي برنامه ريزي نمود. با توجه به شيوع مصرف دخانيات در بين افراد و لزوم شناخت مؤلفه ها و ابعاد اين رفتارها جهت طراحي مداخلات اثربخش، پژوهش حاضر با هدف تعيين مؤلفه هاي مصرف دخانيات در ميان افراد مختلف انجام شد. استفاده از نظريه هاي آموزش و الگوهاي رفتاري بهداشتي مي توانند در تبيين مشكلات بهداشتي از جمله مصرف سيگار و قليان و تنباكو و نظير آن ها مورد استفاده قرار گرفته و در برنامه ريزي هاي پيشگيري از سوء مصرف آن ها مؤثر باشند. مطالعات مختلف، مؤلفه هاي بسياري را در استعمال سيگار شناسايي كرده اند كه از جمله مي توان به مواردي چون سن، جنسيت، سطح تحصيلات، داشتن دوستان سيگاري، مصرف دخانيات توسط يكي از اعضاي خانواده، نگرش مثبت به دخانيات، افسردگي و عدم تحمل شكست و ناكامي، باورهاي مذهبي، فعاليت هاي اوقات فراغت، ساختارخانواده، روابط و نظارت والدين و نظير آن اشاره كرد كه به عنوان مهم ترين عوامل گرايش به دخانيات شناخته شده اند. روش هاي مختلفي نيز براي سنجش تأثير مؤلفه هاي مذبور بر استعمال دخانيات در ادبيات موضوع وجود دارد كه از آن جمله مي توان به مطالعات ميداني، اقتصادسنجي، شبكه ي عصبي و رگرسيون فازي اشاره كرد، كه در اين گزارش به آن ها پرداخته خواهد شد.
كليد واژه ها: استعمال دخانيات، عومل مؤثر اقتصادي- اجتماعي، دموگرافيك، مدل لاجيت.
