چکيده
ترابري دريايي يكي از پر اهميت ترين روش¬هاي حمل مورد استفاده درسطح جهان بوده و نقش عمده اي در گسترش و تسهيل تجارت جهاني داشته است.در ترابري دريايي دو مشكل عمده وجود دارد: مشكل اول پايين بودن سرعت حركت در درياست كه به طور متوسط به حدود 15 گره دريايي (26 كيلومتر در ساعت) مي¬رسد. مشكل دوم تأخيرهايي است كه به علت بارگيري و تخليه در بنادر رخ مي دهد. حوزه حمل و نقل دريايي در ايران نيز با توجه به اينكه در حدود 30 درصد از مرزهاي كشور مرزهاي آبي هستند از جايگاه خاصي برخوردار است كه مي بايست بيشتر مورد توجه قرار گيرد(امور مرزي ايران). بنادر بسته به نحوه بارگيري محموله ها به دو دسته تقسيم مي شوند : بنادر كانتينري و بنادر غير كانتينري ( و البته تركيب هر دو نوع). محدوديتهاي اصلي موجود در مسأله¬ي ترابري دريايي عبارتند از؛طول فاصله يا زمان رفت و برگشت (محدود و يكسان، محدود و متفاوت، نا محدود) و زمان ارائه ي خدمت به مشتري (نامشخص، بازه ي زماني معلوم، احتمالي يا فازي) و ظرفيت شناورها.اهداف مورد نظراز اين قرارند؛ كمينه سازي هزينه ها (نظير كل هزينه هاي سفر)، كمينه سازي كل مسافت طي شده، كمينه سازي زمان توقف شناورها در بنادر، كمينه سازي سوخت مصرفي، كمينه سازي كل زمان طي شده، كمينه سازي تعداد كل شناورهاي مورد نياز، كمينه سازي آلودگي ناشي از فعاليت شناورها، بيشينه سازي فعاليتهاي خدمات رساني و بيشينه سازي تعداد مشتريان متقاضي كه نياز آنها پوشش داده مي¬شود. آشنايي با مفاهيم موجود در سيستم هاي ترابري دريايي و به ويژه پرداختن به مسائل عمليات جانب دريا از اهداف اين مطالعه است. ما سعي داريم به كمك بررسي ادبيات موضوع يك دسته بندي كلي از مفاهيم مرتبط با ترابري دريايي و مسائل عمليات جانب دريا را ارائه دهيم و در نهايت نيازهاي مطالعاتي را در زمينه¬ي مسائل عمليات جانب دريا بيابيم و پيشنهاداتي را در اين زمينه ارائه دهيم.
