چکيده
سمينار حاضر به بررسي و اندازه‌گيري پارامترهاي تأثيرگذار بر مقاومت طولي خط بالاستي با تمركز بر تعيين سهم مؤلفه‌هاي روسازي خط، پرداخته است. شناخت سهم مؤلفه‌هاي روسازي خط ريلي بالاستي به علت تنوع و تعدد نيروهاي وارده بر خط و نيز رفتار غيرقابل‌پيش‌بيني خط ريلي بالاستي ، از اهميت دوچنداني برخوردار است.
مقاومت طولي خط ريلي بالاستي شامل دو بخش اندركنش بالاست و تراورس و ريل و تراورس است كه بر همين اساس از مؤلفه‌هاي مختلف زيرسازي و روسازي خط تأثير مي¬پذيرد. در شرايط واقعي زماني كه خط تحت بهره‌برداري است، سهم عمده مقاومت طولي در بخشي از خط كه در زير بار ترافيك قطار قرار دارد از اندركنش ريل و سيستم اتصال ريل به تراورس ناشي مي‌شود. اما در بخشي از خط كه در مقابل حركت قطار است عمده مقاومت طولي از طريق اصطكاك بين بالاست و تراورس تأمين مي‌شود.
امروزه استفاده از ريل‌هاي طويل و به‌ويژه فنّاوري خطوط جوشكاري پيوسته به‌منظور حذف يا كاهش آثار مخرب درزهاي ريل بر روي سازه خط و ادوات روسازي رواج بسيار يافته است. اين فنّاوري كه به‌منظور پاسخگويي براي افزايش روزافزون سرعت سير، بارمحوري و ايمني ابداع گرديد، داراي مزايا و معايبي نيز است. يكي از معايب اين نوع¬ خطوط، افزايش پتانسيل ناپايداري خط تحت بارهاي طولي وارده به خط است. افزايش طول و حذف درز ريل، منجر به تمركز نيروهاي طولي ناشي از تغييرات دما، نيروي ناشي از شتاب‌گيري (تراكشن) و ترمز گيري، نيروي منتقل‌شده در حين حركت قطار درشيب و فرازها و ... شده و احتمال كمانش خط و خروج از خط قطار را افزايش مي¬دهد. از همين رو بررسي و شناخت رفتار طولي خط و تعيين سهم هر يك از پارامترهاي روسازي، براي مقيد كردن نيروهاي طولي وارده و افزايش ايمني سير قطار بسيار حائز اهميت است.
هدف اصلي اين تحقيق تحليل و بررسي ماهيت نيروهاي طولي وارده به خط و پارامترهاي دخيل در كاهش يا افزايش مقاومت طولي خط به‌صورت آزمايشگاهي است. نيروهاي وارده بر خطوط بالاستي راه‌آهن در وهله¬ي اول به ريل، به‌عنوان نخستين جزء از سازه¬ي خط آهن كه در تماس با چرخ وسيله¬ي نقليه قرار دارد، وارد مي¬شود. علاوه بر ريل اجزاي ديگري از روسازي نظير پابند، پد زير ريل، اصطكاك مابين ريل- پد زير ريل و پد زير ريل-تراورس، بالاست تحتاني، آخوري و شانه و... نيز بر رفتار طولي خط و مقاومت طولي آن اثرگذارند كه در اين تحقيق سعي شده است كه ضمن مرور بر ادبيات فني مقاومت طولي، پارامترهاي دخيل در آن و پديده‌هاي خزش و كمانش؛ سهم هر يك از مؤلفه‌هاي روسازي در تأمين مقاومت طولي خط مطالعه و ارزيابي شود.
واژه‌هاي كليدي: مقاومت طولي خط آهن، خط جوشكاري پيوسته (CWR)، خزش، كمانش، مقاومت جانبي
