چکيده
اين گزارش، حاصل تحقيقاتي است كه پيرو موضوعات مرتبط با مكانيك چوب و فراوردههاي حاصل از آن، صورت گرفته است. اهميت و كاربرد فراوان چوب كه تنها منبع طبيعي تجديدپذير است و فرآوردههاي آن در زندگي بشر، امري انكارناپذير است و مطالعة هرچه دقيقتر آن ميتواند به استفادة هرچه بهتر، به صرفهتر و كارآمدتر از آن كمك شاياني كند. خواص و ويژگيهاي ساختاري منحصر به فرد و ويژه چوب، علت مهم ديگري براي صرف وقت، هزينه و امكانات براي شناخت و توسعة اين مادة طبيعي ارزشمند است. هدف از اين تحقيق، آشنايي با چوب و ماهيت آن، فرآوردههاي حاصل از چوب، فرايند ساخت فرآوردهها و خواص مكانيكي مربوط به آنها ميباشد. پيرو مطالعات صورت گرفته، درختان در دو دستة اصلي نرمچوبها يا سوزنيبرگان و سختچوبها يا پهنبرگان طبقهبندي ميشوند؛ كه نرمچوبها بيشتر رفتار نرم و سختچوبها رفتاري ترد داشتهاند و شكستشان نيز به همين صورت ميباشد. اين دو دسته به حالت طبيعي رفتاري ناهمسانگرد و ارتوتروپيك از خود نشان ميدهند كه در نتيجه آن، به راحتي نميتوان خواص آنها كه در يك راستا بدست آمده است، براي راستاهاي ديگر تعميم داد و بدان اعتماد نمود؛ بنابراين باوجود تحقيقات انجام شده در حوزه رفتار مكانيكي چوبهاي طبيعي، از آنها نميتوان به درستي براي طراحيهاي دقيق مهندسي و مكانيكي كه قابليت پيشبيني رفتار آنان در همه جهات، وجود داشته باشد، استفاده نمود. از جمله خواص مكانيكي مهم در چوبهاي طبيعي، مقاومت و استحكام بالاي آنها در راستاي موازي با اليافشان، به ويژه در كشش و مقاومت پايين فشاري، در راستاي عمود بر الياف آنها ميباشد؛ لذا اين علل و نيز دلايل ديگري همچون استفاده بهينهتر از چوب و رسيدن به خواص مكانيكي برتر، موجب توليد مشتقات و تركيبات چوبي شده است كه در اين گزارش، به آن نيز پرداخته شده است. يكي از اين فرآوردهها تختهلايه ميباشد كه تناوب در تغيير راستاي الياف، در لايههاي مجاور هم، سبب مرتفع شدن مشكل ناهمسانگردي چوب شده است. تخته خردهچوب نيز ديگر فرآورده مهم چوبي است كه استحكام و مقاومت پايينتري نسبت به تخته فيبري دارد كه در ساختار خود از استحكام الياف چوب نيز بهره ميبرد. اما با وجود اهميت اين دسته از فرآوردهها، بسياري از ويژگيهاي شكست (نظير انرژي شكست، چقرمگي شكست و غيره) براي اين چوب آلات مصنوعي هنوز مورد آزمون قرار نگرفته است. لذا لازم است جهت پيش برد اين موضوع كه امروزه اهميت و كاربرد بسياري پيدا كرده است، قدمي برداشت.