چكيده
با بررسي هاي جامع از ديدگاه فني و اقتصادي و در نظر گرفتن انواع طرح¬هاي موجود از اين نوع خطوط و تجارب بدست آمده از آنها كه در مطالعات قبلي به خصوص كه گوشه¬اي از آن در سمينار اينجانب مورد بحث قرار گرفت، مهندسين و كارشناسان ريلي را برآن داشت كه با توجه به توسعه¬ي روز افزون دال¬خط¬ها در دنيا بر چگونگي رفتار اين سيستم تحت بار ترافيك عبوري دقيق¬تر شده و بر چگونگي بهينه¬سازي اين سيستم كنكاش بيشتري نمايند. چرا كه با توجه به كارايي خوب اين سيستم¬ها بايستي هزينه ساخت و اجراي آن¬ها را به حداقل رساند. همچنين در كشور ايران هنوز چارچوب و الگوي مناسبي جهت طراحي دال¬خط تدوين نشده است و در نهادها و سازمان¬هاي مهندسي وابسته، به صورت سليقه¬اي و جست و گريخته فعاليت¬هايي صورت مي¬گيرد.
با توجه به آنچه كه بيان گرديد، انجام مطالعاتي جامع در خصوص بررسي فني سيستم خطوط بدون بالاست و رفتار آنها جهت بكارگيري آن در كشور و همچنين ارائه الگوي مناسب جهت روند طراحي اين خطوط ريلي در كشور ضروري شمرده مي¬شود.
در اين پروژه با بررسي سيستم¬هاي مختلف دال¬خط و انتخاب سيستم دال¬خط بتني پيوسته مسلح با اتصال مستقيم به تشريح ضوابط طراحي و ساخت و بارگذاري اين سيستم پرداخته شده است. مفروضات در نظر گرفته شده به نوع خط ريلي بر مي¬گردد. در اين پروژه سيستم خط ريلي در مسير مستقيم بوده و بر روي مقطع خاكريزي قرار گرفته است. همچنين سرعت حداكثر 120 كيلومتر بر ساعت در نظر گرفته شده و خط از نوع باري با بار محوري سنگين 33 تن مي باشد. در اين كار براي مدلسازي سيستم خط از روش اجزاي محدود استفاده شده است و جهت تدقيق¬سازي مدل زمان و زحمات زيادي صرف شده و مدل به روشهاي متفاوت كنترل و بررسي شده است. عمق لايه زير اساس در اين پروژه با توجه به حساسيت¬سنجي¬هاي صورت گرفته 4/3 متر و پهناي لايه خاكريزي 6 متر منظور شده است. همچنين طول مدل نيز مجدداً با بررسي¬هاي انجام گرفته به 6 متر محدود شده است از آنجايي كه مدلسازي بر اساس المان حجمي ساخته شده است كوچك نمودن ابعاد زمان تحليل را به شدت تحت تاثير قرار مي دهد. البته جهت كنترل بيشتر در مقادير لنگر و برش سيستم خط را نيز مجدداً با المان پوسته-صفحه مدلسازي شده است.در مدل اول اجزاي خط و صفحات لايه¬اي پابند همگي از نوع المان حجمي بوده و تنها ريل به صورت المان قاب در نظر گرفته شده است. اما ر مدل دوم سيستم روسازي اعم از لايه بتني (CRCL) و لايه متصل هيدروليكي و اجزاي صفحات پابند به صورت پوسته-صفحه مدل شده اند. جهت بارگذاري سعي شده است مدل LM71 را پذيرفته و با تصحيحات صورت گرفته بر آن با توجه به نوع خط و محل ساخت آن به صورت بار متحرك بر مدل اعمال شده است.
در پايان سعي شده است با مطالعه و بررسي ابتدايي آيين¬نامه¬هاي بتني مشهور در دنيا همچون (ACI, EN, AREMA, AASHTO) و آيين نامه بتن ايران (آبا)، بتوان ضوابط لازم براي طراحي سيستم دال¬خط را استخراج نمود. با بررسي انجام گرفته در نهايت ضوابط آيين نامه AREMA كه اقتباس شده از ACI مي باشد، بهترين آيين¬نامه دريافته شد و به كمك ضوابط آن گام به گام با تركيب بارگذاري هاي متفاوت به طراحي سازه¬ي خط به كمك روش تنش مجاز پرداخته شده است. در نهايت الگوريتم مناسب جهت طراحي سيستم هاي بدون بالاست (دال خط) ارائه شده است.
واژه هاي كليدي: سيستم دال خط، اجزاي محدود، بارگذاري، طراحي سيستم ريلي با اتصال مستقيم، دال بتني مسلح پيوسته
