چكيده
ادراك، تجربه چيزي توسط اعضاي حسي انسان مي باشد. محرك ها، يعني شرايط فيزيكي خارجي كه اعضاي حسي را به فعاليت وا مي دارند، آغاز كننده ادراك بوده و به اين ترتيب ادراكات پنهاني، در ذهن بيدار مي شوند. بنابراين، كيفيت حسي يك مكان، در نتيجه سينرژي ويژگي هاي فيزيكي آن مكان و ذهن بيننده شكل مي گيرد. به دليل اينكه قسمت عمده درك از محيط اطراف دركي بصري است، بنابراين محرك هاي بصري براي ايجاد ادراكات مورد نظر اهميت ويژه اي خواهند داشت (خداپناهي، 1385: 22) .
در اين راستا رنگ بعنوان يكي از عوامل جاذب در ادراك بصري محيط و يكي از متغيير ها در دسته بندي عناصر بصري منظر، در افزايش غناي ادراكي محيط نقش بسزاي دارد. رنگ ها عناصري بنيادي از اداراك بصري و تجربيات محيطي ما هستند. آنها جوهر اصلي چگونگي تجربه محيط، توسط انسان مي باشند. مي توان چنين استنباط نمود كه از لحظه اي كه چشمانمان را باز مي كنيم با رنگ مواجهيم و با آن احاطه شده ايم. رنگ ما را در رويكردهاي بصري متفاوتي همراهي كرده و معمولا در ارتباط و تحت تاثير نور، در طبيعت يا محيط هاي انسان ساخت مطرح مي باشد ( Mahnke, 1996: 16) .
رنگ با عواملي چون نور، بافت، سطح، فاصله و زمان به ديده مي آيد و از آنجايي كه رنگ را عاملي هويتي و همچنين عاملي براي تقويت كيفيت خوانايي در فضاي شهري عنوان مي كنند، قادر است بيشترين ارتباط روانشناختي، معناشناختي و نشانه شناختي را جهت درك بستر فراهم آورد (Lancaster, 1996: 23) . در تئوري رنگ، به كمپوزسيون يا تركيبات رنگ و كنتراست يا تضاد بين رنگ ها و همچنين خصوصيات رنگ پرداخته مي شود كه اين عوامل در فضاي شهري بايد تبيين گردد؛ زيرا كه كيفيت نور از شهر به شهر، فصل به فصل و صبح تا شب در حال تغيير است. چنانچه كاربرد رنگ در شهر با تكيه بر تئوري هاي مربوطه و بيان ويژگي هاي بعضا متفاوت آن در فضاي سه بعدي شهر بررسي گردد، مي تواند به نتايج مطلوبي دست يابد.
در تحقيق حاضر مقوله رنگ با تكيه ويژه بر كيفيت تنوع در شهر بررسي مي شود و مطلوبيت طرح در گرو تامين اين كيفيت و هدف نهايي پژوهش رهايي از مناظر يكنواخت شهر و دستيابي به فضاهايي متنوع و مطلوب، با تكيه بر مشاركت هاي مردم و بها دادن به سلايق و برداشتهاي آنها از محيط زندگيشان خواهد بود. لازم به ذكر است كه بستر فعاليت در اين پژوهش، با توجه به شرايط زماني خاص و فضاي شهري خيابان و صرفا در محدوده مورد مطالعه (شهر شيراز) صورت مي پذيرد.
