11194

11194

تحليل رفتار رانندگان در پذيرش سرفاصله هاي ايمن

كارشناسي ارشد

عمران - حمل و نقل

اسفند 1390

اسفند 1390

دكتر افشين شريعت مهيمني

دكتر محمود احمدي نژاد

چكيده عامل انساني تاثيرگذارترين عامل در تعيين سطح ايمني ترافيك جاده¬اي از ميان عوامل سه¬گانه محيط، وسيله و انسان است. سطح خطر¬پذيري در رانندگان يكي از فاكتورهاي مهم عامل انساني در رانندگي و تاثيرگذار در ايمني ترافيك است. در سال¬هاي اخير مطالعه¬ي ارتباط ميان رفتار رانندگان با ويژگي¬هاي شخصيتي با استفاده از برداشت¬هاي ميداني و پرسشنامه¬هاي خود اظهاري سهم بسزايي در مطالعات ايمني ترافيك داشته است. در اين مطالعه به بررسي ميزان خطرپذيري در رفتار ترافيكي نمونه¬اي از رانندگان تهراني (با تاكيد بر ميزان پذيرش سرفاصله ايمن در فرايند دنباله¬روي) و تشخيص عوامل موثر بر اين رفتار پرداخته شده است. نمونه¬اي متشكل از 121 راننده زن و مرد در شهر تهران با استفاده از روش پرسشنامه¬اي (پرسشنامه¬هاي DBQ، DAS ، Neo-FFI و SSS) بررسي شد و تحليل همبستگي ميان عامل-هاي اصلي استخراج شده از هر مقياس براي رانندگان مورد مطالعه انجام گرديد. برداشت سرفاصله¬ي مورد پذيرش رانندگان نيز از دو طريق پرسشنامه (خود اظهاري) و اطلاعات شناساگرهاي القايي واقع در مبادي بزرگراهي تهران صورت گرفت. نتايج تحليل همبستگي نشان داد كه رابطه مستقيم و همبستگي معناداري ميان عامل صفت شخصيتي ماجرا¬جويي با ميزان تخلفات و خطاهاي گزارش شده¬ي رانندگان وجود دارد. همچنين با انجام تحليل همبستگي بين فاكتورهاي مربوط به رفتار دنباله¬روي رانندگان با فاكتورهاي رفتاري و شخصيتي راننده مشخص گرديد رانندگاني كه ميزان خشم بيشتري در شرايط گوناگون ترافيكي از خود بروز مي¬دهند، با احتمال بيشتري سرفاصله¬هاي اندك را در هنگام دنباله¬روي مي¬پذيرند. بعلاوه نتايج اين مطالعه نشان داد كه با توجه به معيارهاي ايمني، نسبت رانندگاني كه سرفاصله¬ي مورد پذيرش آنان در هنگام دنباله¬روي در بازه نا¬ايمن قرار دارد بالاست. هرچند، ميزان سرفاصله نا¬ايمن مورد پذيرش رانندگان مورد مطالعه، مشابه با نتايج تحقيقات انجام گرفته در ساير كشورها بدست آمد. از طرفي نمرات حاصل از مقياس رفتار رانندگي (DBQ) كه نشان-دهنده¬ي ميزان انجام انواع رفتارهاي خطرزاي رانندگي (تخلفات و خطاها) است، در رانندگان نمونه مورد مطالعه در مقايسه با نمرات كشورهاي اروپايي مقادير بيشتر، و در مقايسه با كشورهاي عربي مقادير كمتري را نشان داد. واژه‌هاي كليدي: رفتار راننده، سرفاصله ايمن دنباله¬¬روي، تحليل پرسشنامه¬اي، روانشناسي ترافيك، ويژگي¬هاي شخصيتي