11403

11403

نقش شهرهاي كوچك در توسعه فضايي- كالبدي سكونت گاه هاي پيرامون مطالعه موردي شهرسامان

كارشناسي ارشد

معماري - برنامه ريزي شهري و منطقه اي

فروردين ماه 0 139

فروردين ماه 0 139

دكتر مهران علي الحسابي

چكيده: شهرهاي كوچك و جايگاه آن در برنامه¬ريزي فضايي كشورهاي در حال توسعه، بخشي از استراتژي¬هاي توسعه ي شهري را تشكيل مي¬دهد. تجربيات جهاني در اين زمينه بيانگر اين واقعيت است كه حل مسائل و مشكلات شهرهاي بزرگ در گرو حمايت جدي از مراكز شهري كوچك است. در سطح منطقه¬اي نيز انتشار توسعه به مراكز روستايي توسط شهرهاي كوچك آشكار گرديده است. شهرهاي كوچك در ايران به عنوان مكان مركزي داراي بيشترين روابط با حوزه¬هاي روستايي هستند. به اين دليل توجه جدي به شهرهاي كوچك هم در توسعه منطقه و هم در توسعه ملي اثر گذار خواهد بود. شهر كوچك "سامان" با جمعيت (14800) نفر به عنوان بخشي از استان چهارمحال و بختياري داراي حوزه ي نفوذ روستايي است. اما رابطه ي شهر با حوزه ي نفوذش يك رابطه سنتي است كه ناشي از نبود نظم سلسله مراتبي در ارائه ي خدمات در سطح بخش مي باشد . محور اساسي پژوهش حاضر با «عنوان نقش شهرهاي كوچك در توسعه فضايي- كالبدي سكونتگاههاي پيرامون» ( نمونه موردي شهر سامان شهرستان شهركرد ) بر مبحث شناخت و تبيين نقش شهرهاي¬ كوچك با مصداق سامان و بكارگيري يافته¬ها در ارائه راهكارهاي توسعه فضايي-كالبدي استوار است . بر اين اساس با توجه به موضوع پژوهش هدف اساسي ذيل مورد توجه بوده است :  تحليل اثرات توسعه شهر سامان در نحوه ساماندهي، تقويت و دگرگوني روابط و وابستگي هاي فضايي با حوزه نفوذ در اين پژوهش در دو سطح كلان و خرد، نقش شهر سامان بررسي شده است. جايگاه شهر سامان در نظام شهري استان و رابطه اين شهر با مناطق اطراف و شهرهاي ديگر نشانگر اين است كه شهر سامان ارتباط ضعيفي با شهر هاي استان چهارمحال و بختياري دارد . شاخص هاي توسعه شهري اين شهر نسبت به ساير شهرهاي مهم استان در سطح پايين تري قرار دارد . در سطح منطقه نيز نقش هاي مختلف اقتصادي ( كشاورزي، صنعتي، خدماتي و... ) شهر مطالعه شده است كه حاكي از نقش بارز خدماتي آن در قبال منطقه ي تحت نفوذ شهر مي باشد. در نهايت شهر سامان با وجود حوزه نفوذ وسيع و ظرفيت هاي متعدد اقتصادي كه دارد بدليل عدم توجه كافي دچار عقب ماندگيهايي از نظر توسعه يافتگي مي باشد. و طبيعتاًنتوانسته نقش چنداني در توسعه حوزه نفوذ خود داشته باشد . در اين راستا علاوه بر نقش محلي(دورن شهري) بايد به نقش منطقه¬اي شهر نيز توجه گردد. تا شهر بتواند علاوه بر ارائه خدمات و امكانات به ساكنان خود در مقياس منطقه¬اي و سطوح بالاتر نيز موفق عمل نمايد. از اين حيث ساختار شهري و منطقه¬اي بايد به صورت سيستمي، يكسان توسعه يابد تا در ارائه ي مطلوب خدمات و امكانات به حوزه نفوذخود و درنهايت رسيدن به توسعه منطقه¬اي بهتر عمل نمايد . واژگان كليدي : شهر كوچك ، توسعه ، توسعه منطقه¬اي ، نقش شهري، توسعه فضايي