11448

11448

تدوين راهنماي طراحي به منظور تسهيل حضور بيماران رواني در فضاهاي شهري (نمونه مطالعاتي: بيماري زوال عقل)

كارشناسي ارشد

معماري و شهرسازي - طراحي شهري

اسفند ماه 1389

اسفند ماه 1389

دكتر مهران علي الحسابي

دكتر واراز مرادي مسيحي

چكيده پيچيدگي زندگي امروز در كنار تمام مشكلات، افكار بسياري را درگير خود ساخته است. امروزه بيماري هاي رواني، نه تنها مهجور و دور از انتظار نيست، بلكه افراد زيادي را در جامعه تهديد مي كند، در اين ميان، بيماري هايي كه در سنين سالمندي ابتلا به آن ها بيشتر است، اهميت خاصي مي يابند، زيرا بر مشكلات پيري، بسياري از عوارض و محدوديت هاي ديگر نيز افزوده مي شود. بر طبق آمارهاي جهاني، بيماري زوال عقل، به عنوان بحراني ترين معضل قرن 21، درصد بالايي از هزينه جوامع و نيروي انساني را به خود اختصاص داده است. اين در حالي است كه با توجه به روند رو به رشد جمعيت سالمند در كشور (كساني كه بيش از سايرين در خطر ابتلا به اين بيماري هستند)، توجه اي همه جانبه به مسائل و مشكلات اين بيماري مورد نياز است. و از آن جا كه مشكلات بيماران تنها مرتبط با حرفه مندان رشته هاي پزشكي نمي باشد، بخشي از اين رسالت بر عهده متخصصان شهرسازي و معماري است كه با ايجاد فضاهاي شهري مناسب، بيماران را به حضور در فضاهاي تشويق كنند و در واقع مانع از گوشه نشيني و انزوا طلبي بيماران در خانه كه موجب بروز بسياري از مشكلات ديگر مي شود، شوند. بنابراين، اين پژوهش به منظور دستيابي به راهنماهاي طراحي و مناسب سازي فضاهاي شهري جهت تسهيل حضور بيماران مبتلا به زوال عقل انجام پذيرفته تا با توجه به مولفه هاي كيفي محيط مناسب بيماران، عرصه اي مطلوب جهت پاسخگويي به نيازها و ويژگي هاي فيزيولوژيكي و رواني بيماران فراهم آورد. تا از اين طريق، امكان برقراري تعاملات اجتماعي و انجام فعاليت هاي سازنده براي اين افراد ايجاد شود. در اين راستا، در اين پژوهش، پس از بررسي مفاهيم و مباني نظري طراحي شهري و فضاهاي شهري و كيفيت، ويژگي هاي بيماران رواني به ويژه مبتلايان به زوال عقل و نيازهاي آنان مورد بررسي قرار گرفته و به ضرورت توجه به روان شناسي محيطي در راستاي تامين اين نيازها در فضاهاي شهري پرداخته شده است و در نهايت با ارائه مولفه هاي كيفي محيط مناسب حضور بيماران مبتلا به زوال عقل و برداشت ميداني كه عمده آن، ارتباط با بيماران و گروه هاي مراقب و درمانگر آنان در جهت بررسي عكس العمل هاي بيماران در فضاهاي شهري است، راهنماي طراحي جهت دستيابي به هر يك از مولفه ها پيشنهاد شده است. واژگان كليدي: فضاي شهري، بيماري زوال عقل، مولفه هاي كيفي محيط، راهنماي طراحي