11908

11908

شناخت جايگاه مؤلفه معنا در شهر و كاربست آن در ارتقاء كيفيت فضاهاي شهري (نمونه مورد مطالعه : رودخانه قره سو در شهر كرمانشاه و حوزه پيراموني آن)

كارشناسي ارشد

معماري و شهرسازي - طراحي شهري

دي ماه 1391

دي ماه 1391

دكتر مهران علي الحسابي

چكيده مطالعه¬ي مؤلفه¬ي معنا در شهر به عنوان پايه تعامل انسان با محيط شهري پيرامونش، مي¬تواند براي طراحان، برنامه¬ريزان و پژوهشگران حوزه¬ي شهر، دريچه¬اي به شناخت نحوه¬ي ادراك واقعي استفاده-كنندگان از شهر و فضاهاي شهري بگشايد. در اين پژوهش، ضمن معرفي اين بعد اساسي سازنده¬ي مكان و جايگاه و ضرورت بررسي آن در حوز¬ه¬ي مطالعات شهرسازي، مؤلفه¬ي معنا به صورت كاربردي در نمونه¬ي مورد مطالعه آزمايش شده است. در بخش اول پژوهش با بررسي مباني نظري در شاخه¬هاي مختلف مطالعات معناي محيط و جمع¬بندي ديدگاه¬ها در اين زمينه، مضامين اصلي معنايابي محيط¬هاي شهري در قالب سه عنوان كلي تداوم، تشخيص و ارتباط استنتاج گرديد. سپس با پژوهش در ادبيات پايه¬ي طراحي شهري جايگاه مؤلفه¬ي معنا با برداشت جديدي از مجموع مدل ¬هاي ارائه شده براي مكان در ارتباط با دو مؤلفه¬ي ديگر كالبد و فعاليت تبيين گرديد. در مدل جديد ارائه شده، معنا حاصل برهم كنش دو جزء ديگر خواهد بود و بر اين اساس، كالبد و فعاليت در تطبيق با سه مضمون كلي بدست آمده منجر به استخراج شاخصه¬هاي كلي كالبدي و فعاليتي معنايابي مكان¬ها و فضاهاي شهري مي¬شوند. اين شاخصه¬هاي كلان هر يك با مطالعه¬ي آراء صاحبنظران حوزه¬ي طراحي شهري تدقيق گرديده و در پايان اين بخش مجموعه¬اي از هنجارها و كيفيت¬هاي محيطي به منظور به كارگيري در فرايند طراحي فضاهاي معنادار ارائه شده است. در بخش دوم پژوهش، يك حوزه¬ي مسئله¬دار شهري در زمينه¬ي معنا انتخاب گرديده و اين شاخصه¬ها در زمينه¬ي ¬آن مورد آزمايش و پژوهش قرار گرفت. نمونه¬ي مورد نظر رودخانه¬ي قره سو در شهر كرمانشاه و حوزه¬ي بلافصل آن مي¬باشد كه با توجه به بررسي¬هاي صورت گرفته توسط محقق و پرسش¬هاي انجام شده از ساكنان، بر مبناي كيفيت¬هاي ارائه شده در بخش قبل، معضلات و قابليت¬هاي آن در زمينه¬هاي كالبدي و فعاليتي شناسايي گرديد. در پايان بر مبناي تحليل¬هاي صورت گرفته، در يك روند فرايند محور و بر پايه¬ي هنجارهاي معنايابي مكان پيشنهادهاي جامعي در همه¬ي ابعاد به منظور ارتقاء كيفيت معناداري اين پاره¬ي شهري ارائه گرديد. كلمات كليدي: معناي محيط، تعامل انسان-محيط، رودخانه¬ي قره سو در كرمانشاه، هنجارها و كيفيت¬هاي معنايابي فضا