12513

12513

طراحي مجموعه آموزشي فرهنگي هنرهاي سنتي و صنايع دستي كاشان با رويكرد توسعه فرهنگي

كارشناسي ارشد

معماري - آموزشي فرهنگي

ارديبهشت ماه 1392

ارديبهشت ماه 1392

دكتر مصطفي نورالدّين

چكيده: شايد در نگاه نخست هنرهاي سنتي و صنايع دستي را فقط آثاري هنري به حساب آوريم‏ كه در پيچ و خم زندگي شهري دير يا زود محو و ناپديد مي‏شود، اما با كمي تأمل مي‏توان به نقش فرهنگي اين عرصه مهم از هنر و تمدن‏ بشري واقف شد. صنايع دستي و هنرهاي سنتي از محدود صنايع ملي و غير وابسته است كه منحصر به هنر صنعتگران هر منطقه مي باشد و چون ناهمانندي و نبود تشابه از ويژگي هاي صنايع دستي است اين محصول داراي بار فرهنگي ويژه و بازتابي از تاريخ و تمدن هر قوم و ملت است .همچنين اثرات صنايع دستي بر سطح اشتغال و در آمد جوامع و كار آفريني گسترده ، دسترسي آن به مواد اوليه و وجود ابزار توليد ساده و ارزان اين رشته ، از لحاظ فعاليت هاي اقتصادي از موقعيت ممتازي برخوردار مي سازد و ميتواند عامل گسترش فرهنگ و سنن مناطق مختلف كشور باشد و در حمايت از هويت فرهنگي نقشي‏ چشمگير ايفا كند اين درصورتي است كه هويت فرهنگي نيز يكي از اركان توسعه فرهنگي جوامع‏ بشري به شمار مي‏رود. تا مدت‏ها توسعه مقوله‏اي صرفا اقتصادي تلقي مي‏شد اما به تدريج‏ نگاه يك سويه به توسعه و تأكيد بيش از حد بر مسائل اقتصادي، باعث بروز مشكلاتي در عرصه‏هاي اجتماعي و زيست‏محيطي براي‏ كشورهاي پيشرفته شد.اين مشكلات از آنجا نشئت مي‏گرفت كه نقش كليدي فرهنگ در قوام جامعه مورد غفلت قرار گرفته بود. موضوع رساله "مركز فرهنگي آموزشي هنرهاي سنتي و صنايع دستي با رويكرد توسعه فرهنگي" است مركزي كه آن را ميتوان پايگاهي فرهنگي- هنري، آموزشي جهت حفظ ميراث هنري اين مرز و بوم دانست. از آنجايي كه فرضيه تحقيق مبني بر توسعه فرهنگي است ،لذا اين مجموعه فضايي است كه با هدف باز آفريني فضاي تعليم هنر سنتي و ارتباط دوباره جامعه با اين دسته از هنرها در جهت توسعه فرهنگ خودي و فرهنگ ايراني تعريف شده است و چون در بستر فرهنگ ايراني بهره برداري مي شود در خلق فضاها و ريز فضاهاي آن از حضور فعال و مفيد معماري ايراني و بومي منطقه چه از لحاظ اصول و چه از لحاظ شكل استفاده شده است. در طراحي اين مجموعه سعي شده است تا از ويژگي ها و شاخصه هاي معماري بومي منطقه و الگوها و مفاهيم و عناصر آشناي معماري گذشته استفاده شود. در اين مجموعه هنر اموزان از فضاي آكادميك مدارس جدا شده در قالب فضاهايي با روابط و كالبد سنتي به فراگيري اين هنرها مي پرازد . لذا توجه به اصول معماري ايراني به عنوان يك كهن الگوي غني در طراحي اين مجموعه موثر واقع مي¬شود. در راستاي اين اهداف رساله فوق از 7 فصل تشكيل شده است كه در اين فصول ابتدا به رويكرد مجموعه كه توضيح و تبيين فرهنگ و توسعه فرهنگي است ميپردازيم سپس به موضوع اصلي رساله كه تحقيق در مورد صنايع دستي و هنرهاي سنتي است مي پردازيم و ويژگي ها و امكانات و ظرفيت هاي آن را بررسي ميكنيم در ادامه روند رسيدن به طرح، به مطالعات تطبيقي و تكميلي شامل بررسي نمونه هاي مشابه ،بررسي عملكردهاي مورد نياز و ضوابط و استانداردها ،ارائه برنامه فيزيكي، ضوابط طراحي در بافت هاي تاريخي ، بررسي و مطالعات بستر طراحي : شامل بررسي هاي اقليمي تاريخي وشرايط سايت - بافت تاريخي كاشان- ميپردازيم . سپس در جهت رسيدن به طرح به گونه شناسي معماري بومي منطقه و شناسايي الگوهاي به كار رفته در آن ميپردازيم تا بتوانيم از آن در طراحي خود بهره ببريم در پايان روند رسيدن به طراحي نهايي شرح داده مي شود .و پروژه شكل كالبدي به خود ميگيرد .اينچنين مركز فرهنگي آموزشي هنرهاي سنتي و صنايع دستي كاشان بر اساس الگوهاي معماري بومي كاشان شكل ميگيرد . كليدواژه¬ها: توسعه فرهنگي ، ، هنرهاي سنتي و صنايع دستي ، مركز فرهنگي-آموزشي، فرهنگ خودي ، معماري بومي ،الگوهاي معماري كاشان