12606

12606

ارتقاء غناي حسي محيط، با طراحي منظر صوتي فضاهاي شهري (خيابان چهارباغ عباسي و سي و سه پل اصفهان)

كارشناسي ارشد

معماري و شهرسازي - طراحي شهري

آذر ماه 1392

آذر ماه 1392

دكتر مهران علي الحسابي

دكتر سيّد حسام الدّين سراج

چكيده: امروزه حضور اتومبيل ها و سرو صداهاي ناشي از آنها و همچنين ساير صداهاي ناخوشايند زندگي ماشيني در محيط، شهرها را تبديل به فضاهايي شلوغ و ناآرام كرده است. مردم به علت آلودگي هاي صوتي فراوان از فضاهاي شهري گريزانند و هنگامي كه براي انجام امور روزمره از خانه هاي خود بيرون مي آيند، پس از مدت زماني آشفتگي هاي صوتي اطراف آنها را خسته كرده و ناگزير به فضاهاي بسته و آرام پناه مي برند. در اين ميان تنها حضور برخي صداهاي مطلوب در معدود نقاطي از فضاهاي باز شهري شهروندان را به دور خود جمع مي كند. صداها بر مردم و ادراك آنها از فضاهاي شهري تأثير مي گذارند. حضور صداهاي متنوع و جذاب در شهر مي تواند توجه آنها را از ساير صداهاي نامطلوب پس زمينه ي شهر به خود جلب كند. از آنجا كه انسان با حواس پنجگانه ي خود محرك هاي حسي محيط را دريافت كرده و بدين صورت آن محيط را درك مي كند، نقش قابل تأمّل قوه ي شنوايي در دريافت پيام هاي يك فضا، موضوعي است كه در اين پژوهش مورد بررسي قرار خواهد گرفت.كليه ي صداهايي كه در اطراف ما به گوش مي رسند و بر ادراك شنيداري انسان تأثير مي گذارند، "منظر صوتي" محيط ناميده مي شود. يكي از برترين جنبه هاي منظر صوتي مي تواند موسيقي باشد. در اين پژوهش سعي بر آن شده است تا با بررسي كيفيت هاي تأثيرگذاري موسيقي، به عنوان تركيبي از اصوات كه بر جان مي نشيند و به صورت هنرمندانه صداها را در قالب پيام هاي احساسي به گوش مردم مي رساند، و از طرفي ديگر با بررسي هنجارهاي كيفي يك فضاي شهري پاسخگو، وجوه مشتركي ميان اين دو يافته و مؤلفه هايي استخراج كنيم كه يك فضاي شهري با غناي حس موسيقيايي دارا است. آنچه از يافته هاي اين پژوهش حاصل شده است, علاوه بر تبيين مؤلفه هاي عمومي منظر صوتي در شهر، در نمونه ي موردي خيابان چهارباغ عباسي و سي و سه پل اصفهان كه يكي از محورهاي تاريخي جذاب به لحاظ بصري است، مورد بررسي قرار گرفته است. پس از شناخت منابع مختلف صدا، صداهاي خوشايند و ناخوشايند محدوده ي مطالعاتي، در بررسي هاي انجام شده بر روي هر يك از مؤلفه هاي موسيقيايي شهري در اين فضاها ، اين پژوهش به اين نتيجه رسيده كه برخي از آنها در فضاي شنيداري فعلي محيط نقش به سزايي دارند، مانند مشاركت عمومي در خلق منظر صوتي، صداهاي تقويت كننده ي تعاملات اجتماعي و همچنين انعطاف پذيري صداهاي گوناگون در زمان هاي مختلف؛ و برخي ديگر نيز به دليل شرايطي مانند خشكي رودخانه زاينده رود و يا تردد شديد وسايل نقليه در فضا، نياز به تقويت، برنامه ريزي و طراحي دارند، مانند به گوش رسيدن صداهاي طبيعي، صداهاي طرب انگيز و يا صداهاي هويت بخش در فضا.پس از سنجش هر يك از اين مؤلفه ها در اين فضاهاي شهري، به تدوين راهبردها و سياست هاي اجرايي طراحي منظر صوتي، با هدف ارتقاء غناي حس شنوايي محيط پرداخته شده است. در نهايت، چارچوب و راهنماي طراحي منظر صوتي خيابان چهارباغ عباسي و سي و سه پل تدوين و ارائه گرديده است. واژه‌هاي كليدي: صدا؛ موسيقي؛ منظر صوتي؛ ادراك شنيداري؛ غناي حسي.