12954

12954

بررسي آزمايشگاهي امكان‌سنجي فرآيند احتراق درجا بالا به پايين در يكي از مخازن جنوبي ايران

كارشناسي ارشد

شيمي - فرآيندهاي جداسازي

بهمن‌ماه 1392

بهمن‌ماه 1392

دكتر سيد نظام‌الدين اشرفي‌زاده

دكتر رياض خراط

چكيده فرآيند احتراق درجا به عنوان يكي از روش‌هاي متداول حرارتي ازدياد برداشت در مخازن نفت سنگين، كاربرد فراوان دارد. در عين حال كاربرد اين روش در مخازن نفت سنگين كربناته ايران تاكنون مورد بررسي قرار نگرفته است. اهميت اين موضوع در آن است كه سنگ‌هاي كربناته برخلاف ماسه سنگ‌ها مقاومت زيادي در برابر حرارت نداشته و امكان تجزيه آن‌ها در حين عمليات احتراق وجود دارد. به علاوه وجود شكاف‌هاي طبيعي در مخازن كربناته اين امر را با مشكل مضاعفي مواجه نموده است. در اين پروژه سعي شده است امكان‌سنجي فرآيند احتراق درجا به منظور ازدياد برداشت در مورد يكي از مخازن جنوبي ايران توسط تعدادي آزمايش مورد مطالعه و بررسي قرار گيرد. در اين آزمايش‌ها سعي شده است كه ناهمگني مخزن اصلي در نظر گرفته شود، بدين منظور در هر كدام از آزمايش‌ها نوع سنگ بسته به اين‌كه جهرم باشد يا آسماري و يا سروك، متفاوت است. همچنين هر كدام از اين سنگ‌ها با دو محدوده اندازه دانه يا اصطلاحاً مش سايز مورد آزمايش و ارزيابي قرار گرفته‌اند. در آزمايش اول از سنگ سروك با مش سايزهاي 30-70 و 70-100، در آزمايش دوم از سنگ آسماري با مش سايزهاي 20-70 و 70-100 و در آزمايش سوم از سنگ جهرم با مش سايزهاي 25-35 و 45-70 استفاده شده است؛ بدين طريق كه بالاي لوله احتراق از سنگ‌هاي با مش سايز كوچكتر و پايين آن از سنگ‌هاي با مش سايز بزرگتر پر شده‌اند. در هر كدام از آزمايش‌ها ميانگين سرعت جبهه احتراق و همچنين ماكزيمم دماي جبهه اندازه‌گيري شد كه به ترتيب براي آزمايش اول (cm/min) 199/0 و oC 570، آزمايش دوم(cm/min) 275/0 و oC 500 و آزمايش سوم(cm/min) 253/1 و oC 2/802 به دست آمد. همچنين درصد بازيافت نفت در هر كدام از آزمايش‌ها محاسبه گرديد به طوري كه مقدار آن در آزمايش اول 70/71%، آزمايش دوم 16/52% و در آزمايش سوم 46/99% به دست آمد. در پايان هم پارامترهاي تأثيرگذار بر فرآيند احتراق درجا، درصد دي‌اكسيد و مونواكسيد كربن و همچنين درصد اكسيژن مصرفي در هر زمان در طول مدت انجام هر كدام از آزمايش‌ها اندازه‌گيري شد و مورد تحليل و بررسي قرار گرفت. واژه‌هاي كليدي: نفت سنگين، ازدياد برداشت نفت، ازدياد برداشت حرارتي نفت، فرآيند احتراق درجا، جبهه احتراق، لوله احتراق.