13548

13548

مناسب سازي فضاي شهري براي حضور كودك و كسب تجارب محيطي (نمونه موردي : محله ي كاشانك تهران)

كارشناسي ارشد

معماري و شهرسازي - طراحي شهري

مهر 1393

مهر 1393

دكتر بهزادفر

دكتر علي الحسابي

چكيده سنت حضور، بازي، آموختن و كسب تجربه از محيط توسط كودكان در فضاهاي بيروني عمومي از گذشته در ايران وجود داشته است . شيوه ي زندگي انتخاب شده توسط مردمان امروز و نيز شرايط حاكم بر شهرنشيني موجب شده كه به تدريج اين سنت به يك ميراث فرهنگي در خاطرات شهروندان مبدل گردد. دغدغه ي مطرح شده رويكرد اساسي اين پژوهش را بيان مي كند . پرداخت به موضوع كودك در شهر ، حضور كودك در فضاهاي شهري و كسب تجارب محيطي سه مبحث اساسي در مطالعات نظري پژوهش پيش رو مي باشد . اين مطالعات نشان مي دهد كه انسان به واسطه حضور در فضا به دنبال آن است كه وجود خود را معنادار نموده و پايگاه يدر فضا و زمان به دست آورد. آدمي با حضور در فضا، معناها را آشكار و ادراك مي كند و به موجب آن به حيات اجتماعي و هدفدار دست مي يابد. كودك نيز به واسطه حركت در فضاي شهري مي تواند به تجربه فضاهاي شهري بپردازد . در واقع محيط با ايجاد فرصت تحرك و تشويق كودك در رفتار او تاثير مي گذارد . در مطالعه ي پيش رو جهت دستيابي به دو هدف حضور كودك در فضاهاي شهري و كسب تجارب محيطي در فضاهاي شهري از طريق ابزار طراحي شهري ، با استنتاج از مباني نظري پژوهش نشان داده شده كه سطوح استقلال حركتي و تعداد قابليت هاي محيطي تحقق يافته سنجه هايي براي سنجش حضور و كسب تجارب محيطي است . همچنين با استفاده از روش دلفي چند كيفيت طراحي شهري كه مهم ترين آن ها ايمني ، امنيت ،‌تنوع منابع محيطي و دعوت كنندگي و ... است حاصل شده است . سپس اين نوشتار با ارائه نمونه موردي محله ي كاشانك تهران بهارزيابي و سنجش دو مولفه ي حضور و كسب تجارب محيطي و همچنين كيفيت هاي طراحي شهري ، در واقعيت مي پردازد. روش تحقيق توصيفي - تحليلي مبتني بر استفاده از پرسشنامه، مشاهده ، چك ليست و مصاحبه مي باشد .با توجه به جمعيت زياد كودكان محله در گروه سن مورد مطالعه (693 نفر) از نمونه گيري استفاده شده است . (تعداد افراد پرسش شونده86 نفر مي باشد.) در ابتدا به منظور شناخت فضاهاي شهري (مهم ترين فضاهاي شهري كه مقاصد حركتي كودكان ) در محله ي كاشانك ؛ مولفه هاي فضاي شهري با اولويت كاربر كودك مورد بررسي قرار گرفت. سپس جهت مقايسه ي سه فضاي شهري مذكور بر اساس معيارها و زير معيارهاي بدست آمده ، از تكنيك فرآيند تحليل سلسله مراتبي و نرم افزار Expert Choice 11 استفاده شد. فضايي كه كمترين امتياز را بدست آورد به عنوان فضاي منتخب جهت سنجش كيفيت هاي بدست آمده و مداخله ، انتخاب گرديد . و با ابزارهاي انتخاب شده به سنجش وضعيت پرداخته شد. در انتها به منظور تحليل متغيرها و آزمون فرضيه هاي تحقيق از روش هاي آماري و با استفاده از نرم افزار pasw 18 استفاده شده است . آزمون فرضيه ها نشان داد كه ميان تعداد قابليت هاي محيطي تحقق يافته و سطوح استقلال حركتي ؛ ارتباط معني داري ( رابطه ي مستقيم ) وجود دارد . واژگان كليدي : كودك ، فضاي شهري ، قابليت محيطي ، حضور ، كاشانك