14222

14222

طراحي فضاي شهري ساختارگرا با رويكرد ايجاد كليت منسجم (نمونه موردي : طراحي فاز سوم بزرگراه يادگار امام)

كارشناسي ارشد

طراحي شهري

اسفند ماه 1393

اسفند ماه 1393

دكتر مهران علي‌الحسابي

معماري و شهرسازي

چكيده تمامي پديده‌هاي موجود در جهان هستي از مجموعه‌اي از اجزا و ارتباطات ميان آنها تشكيل شده است. در هر پديده وقتي سخن از اجزا به ميان مي‌آيد پيوند آن با كل مد نظر مي‌باشد. اين الگوهاي ارتباطي ميان اجزاست كه به عنوان ساختاري منسجم، مجموعه را به سمت نيل به كليت سوق مي‌دهد. شهر و فضاي شهري نيز از اين قاعده مستثني نيست. ساختار فضاي شهري كه در طول زمان با رشد تدريجي خود سبب ايجاد يك كل منسجم در مقياس‌ شهر تا محلات آن شده بود، با پيشرفت‌ بشر در قالب رويكردهاي مدرنيسم از هم گسيخته شد. احداث شريان‌هاي بزرگراهي در شهر به مثابه كانالهاي حركت خودرو و نگاه تك‌بعدي به طراحي آنها سبب ايجاد گسست‌هاي ساختاري در محلات و مناطق شهري شد. در اين فرايند، احياي ساختار‌هاي شهري به عنوان يك كل منسجم، يكي از مهم‌ترين دغدغه‌هاي طراحان شهري است. بر اساس اين دغدغه، پژوهش حاضر به دنبال دستيابي به اصول طراحي فضاي‌شهري ساختارگرا با رويكرد ايجاد كليت منسجم در تطابق با گسست حاصله از شريان‌هاي شهري مي‌باشد. بدين منظور ابتدا با مطالعه مباني طراحي ساختارگرا و اصول ايجاد يك كل منسجم، به منظور كاهش آسيب‌هاي معابر بزرگراهي در شهر پرداخته ايم. رهيافت اين پژوهش اصول طراحي ساختار فضاي شهري به عنوان يك كل منسجم مي‌باشد كه درقالب يك مدل مفهومي تدوين شده است. پس از آن با مطالعه نمونه‌هاي موردي و بررسي راهبردهاي جهاني در احياي ساختار از دست رفته توسط معابر، به تدقيق مدل پرداخته و آن را در يك نمونه عملي به ورطه آزمايش گذاشتيم. نمونه موردي انتخاب شده به منظور آزماش مدل مفهومي، فاز سوم بزرگراه يادگار امام مي‌باشد. اين بزرگراه، ساختار محلات دستغيب و مالك اشتر در محل پادگان جي را گسسته و فضا را تبديل به يك ميدانگاه ترافيكي كرده است. مطالعات حاضر با هدف تقويت ساختار، با استفاده از نتايج مطالعات نظري به شناخت ويژگيهاي محيطي محدوده طراحي، تحليل كيفي محدوده و ارئه طرح راهبردي آن بر پايه معيارهاي كيفي استخراج شده، در فرايندي منسجم پرداخته است. در نهايت با پيشنهاد گزينه‌هاي طراحي و انتخاب گزينه بهينه با استفاده از روش ماتريس گولر، ارائه پروژه‌هاي موضوعي و موضعي، اسناد هدايت طراحي و طرح نهايي ارائه شده است. واژه‌هاي كليدي: ساختارگرايي، ساختار فضاي شهري، انسجام ، كليت منسجم، بزرگراه