14754

14754

الگويابي معماري خانه در بستر تحولات فرهنگ (پژوهش موردي خانه هاي روستايي دهستان مصعبي در دوره معاصر)

دكتري

معماري

1394

1394

دكتر فرهنگ مظفر - دكتر سيدباقر حسيني

دكتر بهرام صالح صدق پور

معماري و شهرسازي

چكيده رابطه معماري و فرهنگ همواره از جمله مسائلي است كه چگونگي آن در بسياري از متون و ادبيات علمي معماري و فرهنگ مورد پرسش بوده است. اين ارتباط در حوزه مسكن از اهميت بيشتري برخوردار مي¬شود. چرا كه خانه از جمله فضاهاي ساختماني است كه به صورت ويژه و مستقيم با فرهنگ همه اقشار جامعه گره خورده است. اينكه اين ارتباط از چه كانالي و چگونه صورت مي¬گيرد، پرسشي است كه در هر پژوهش مي¬تواند از زاويه متفاوتي مورد بررسي قرار گيرد. اما نكته حايز اهميت وجهه¬اي از معماري است كه توان ارائه دركي درست از اين ارتباط داشته باشد. اين وجهه انساني خلق فضا را مي¬توان در مبحث الگوها مشاهده نمود. الگو در بستر فرهنگ رشد مي¬يابد و معماري را معنا مي¬دهد. بر اين اساس تحقيق حاضر به دنبال آن است كه برخي مشكلات حال حاضر خانه¬هاي روستايي را كه عمدتا در عدم تطابق با شرايط فرهنگي جامعه تفسير مي¬شود، بر پايه مقوله الگوها مورد توجه قرار دهد. اين پژوهش بر اين فرض استوار است كه هر فرهنگ در درون خود نظامي از الگويابي را ترسيم مي¬كند كه توانايي به¬روزرساني الگوها را براي سازندگان و فعالان عرصه خانه مهيا مي¬سازد. از آنجا كه توجه به مطالعات ميداني و در عين حال بهره¬بردن از نتايج مطالعات پيشين در اين تحقيق اهميت بالايي دارد، از رويكرد گرانددتئوري به همراه بهره بردن از دو زمينه تحقيقات كيفي و كمي استفاده شده است. اين تحقيق از پنج مرحله تشكيل شده است كه به ترتيب با هدف درك مناسبتر مساله، شناخت وضع موجود، شناخت تغييرات و ارتباطات ميان آنها، شناخت سازوكار تغييرات بر اساس مولفه-هاي فرهنگي و تفسير نظري نتايج تنظيم شده¬اند. در اين راستا با توجه به ملاكهاي مورد نظر دهستان مصعبي شهرستان سرايان به عنوان منطقه مورد مطالعه نهايي انتخاب شد. نتايج تحقيق نشان دهنده آن است كه الگوهاي معماري روابط مستحكمي با دو حوزه سبك زندگي و نظام مفاهيم دارد و در خلال اين روابط بازتعريف مي¬شوند. اين ارتباط در قالب سامانه¬ها و مدلي ارائه شده است كه به ترتيب نشان دهنده محل تاثيرگذاري مولفه¬هاي فرهنگي و سازوكار آن هستند. اين تحقيق همچنين به صورت موردي مولفه¬هاي مطرح در سه حوزه مورد اشاره را متناسب با جامعه آماري خود معرفي مي¬كند. بر مبناي همين نتايج، معماري حال حاضر روستاهاي مورد بررسي در پنج محور دچار آسيبهايي شده¬اند كه در انتهاي تحقيق بدانها اشاره خواهد شد. واژههاي كليدي: فرهنگ و معماري، الگوي معماري، خانه روستايي، الگويابي، دهستان مصعبي