15484

15484

طراحي محوطه مجتمع مسكوني با رويكرد ارتقاء كيفيت محيط هاي باز و اجتماعي

كارشناسي ارشد

معماري

بهار 1394

بهار 1394

دكتر سيد باقر حسيني- دكتر سيد عياس يزدانفر

معماري و شهرسازي

از اوايل دهه پنجاه شهرهاي بزرگ ايران مواجه با مهاجرت روستائيان و ازدياد جمعيت شد. دربين طراحان مسكن و معماري شهري يكي از پاسخهاي فوري براي رفع اين بحران، ساختن مجتمع هاي مسكوني در حاشيه هاي كم جمعيت شهر بود. پس از چند دهه مشكلي كه امروز ساكنين اين مجتمع هاي مسكوني با آن روبرو هستند كيفيت نامطلوب فضاي باز و درنتيجه كتناسب با آن پائين آمدن كيفيت زندگي است. اسكان تعداد زيادي از شهروندان در اين مجتمع ها با فضايي محدود مشكلات جانبي ديگري را نيز در مجموعه شهري نيز داشته است. در سالهاي اخير بهبود كيفيت زندگي ساكنين مجتمعهاي مسكوني از طريق بهبود كيفيتي در فضاي باز موضوع مهمي براي طراحي در معماري مدرن ايران شده است. بنابراين مساله ايي كه اينجا از اهميت بسياري برخوردار است نخست يافتن مولفه هاي كيفيتي در طراحي يك مجتمع مسكوني و سپس زير مولفه هاي هر يك از آنها متناسب با هر مجموعه مسكوني مورد نظر، و نهايتا پيشنهادات راهبري و كاربردي براي بهبود فضاي باز و درنتيجه كيفيت ساكنين مجتمع مسكوني ميباشد. پس از مطالعات نظري، براي انجام اين بررسي نخست با در نظر گرفتن اصول روش "ساعتي" دو مجتمع مسكوني اكباتان و هرمزان شناسايي گرديده و پنج مولفه بهبود فضاي باز كه شامل مولفه كالبدي، عملكردي، معنايي، زيست محيطي، و اجتماعي است در آنها بتوسط روش دلفي به آزمايش گذاشته شد. نتايج بدست آمده كه حاصل قرار دادن داده ها در و ماتريس منطق فازي است نشان ميدهد كه بترتيب مولفه زيست محيطي با زير مولفه هاي خود يعني ارتباط با طبيعت، اقليم، و پاكيزگي مهمترين فاكتورهاي بهبود فضاي باز و درنتيجه بالا بردن كيفيت زندگي ساكنين در مجتمع مسكوني ميباشد. پس از آن، مولفه اجتماعي از درجه دوم اهميت، با ترتيب زير مولفه هاي خود يعني اهميت به زندگي اجتماعي، تجانس فرهنگي دربين ساكنين، احترام به حقوق و خواسته هاي فرد، و امنيت اجتماعي در يك مجتمع مسكوني، برخوردار است. در اين طبقه بندي مولفه معنايي در درجه سوم اهميت، با زير مولفه هاي خود يعني سرزندگي، خوانايي، محصوريت، تعلق خاطر، و آرامش، قرار گرفته است. در خاتمه دو مولفه عملكردي و كالبدي قرار گرفته اند كه مهمترين زير مولفه هايي آنها كه ساكنين اين دو مجتمع مسكوني به آنها اشاره كرده اند شامل معابر و دسترسي مناسب به امكانات حمل ونقل، فضاي بازي براي كودكان و سالمندان و همچنين پاركينگهاي مناسب براي اتوموبيل هاي ساكنين، مصالح و مقياس از منظر زيبايي شناسي بوده است.