16092

16092

سنجش پيامدهاي فضايي ابرپروژه هاي شهري در مقياس محلي و شهري (مورد مطالعه: بزرگ راه طبقاتي صدر تهران)

كارشناسي ارشد

برنامه ريزي شهري

ارديبهشت 1395

ارديبهشت 1395

دكتر رضا خيرالدين

دكتر قهرمان عبدلي

معماري و شهرسازي

چكيده ايجاد ابر پروژه¬هاي شهري از جوانب مختلفي قابل بررسي است، اصولا ابر پروژه¬ها به منظور نوسازي و بهبود شرايط شهرها انجام مي¬شوند. از جمله ابرپروژه¬هايي كه در زمينه حمل¬و¬نقل به منظور حل معضل تراكم ترافيك در شهرهاي بزرگ ايجاد مي شوند بزرگ¬راه¬ها هستند. اين پروژه¬ها علاوه بر تاثيرات مثبت در زمينه جابجايي وسايل نقليه شخصي، تاثيرات منفي از جمله هزينه¬هاي اقتصادي، اجتماعي و زيست محيطي زيادي را بر شهرها تحميل مي¬كنند. با توجه به گسترش بزرگ‌راه‌ها در شهر تهران، آگاهي از تاثيرات ساخت بزرگ‌راه بر شهر و محلات مجاور آن ضروري است. از جمله ابرپروژه¬هاي شهري، بزرگ¬راه طبقاتي صدر در كلانشهر تهران است كه اين پروژه عمراني با صرف هزينه زياد در جهت بهبود شرايط رفت و آمد وسايل نقليه شخصي در كريدور شمال شرقي - شمال غربي شهر تهران در سال 1392 بهره¬برداري شده است. هدف تحقيق حاضر بررسي تاثيرات ايجاد ابرپروژه صدر بر شهر تهران و توسعه اجتماعات محلي پيرامون آن است. ابعاد مورد بررسي در اين پژوهش در مقياس شهر، بررسي ميزان بارگذاري ناشي از ساخت پروژه صدر و در مقياس محلي بررسي ابعاد كالبدي، اقتصادي، اجتماعي و زيست¬محيطي ساخت صدر بر محلات همجوار است. در مقياس شهري تامين منابع مالي صدر از ماليه شهرداري بررسي و سهم درآمدهاي ناپايدار آن مشخص شده است. پيامدهاي فضايي ناشي از تامين منابع مالي صدر از درآمدهاي ناپايدار شهرداري (فروش مازاد تراكم) مورد بررسي قرار گرفته است. براي سنجش ميزان بارگذاري بر شهر تهران از ارزيابي مالي-اقتصادي استفاده شده كه نتيجه تحليل هزينه-فايده، غيراقتصادي بودن ساخت اين پروژه را بيان مي¬كند. هم¬چنين به منظور بررسي تاثيرات ابرپروژه در مقياس محلي چهار محله دستور شمالي، قيطريه شمالي، ديباجي شمالي و پاسداران از منطقه يك شهرداري تهران و محله¬هاي دستور جنوبي، قيطريه جنوبي، ديباجي جنوبي و اختياريه جنوبي از منطقه سه شهرداري تهران كه هم¬جوار بزرگ¬راه صدر هستند بعنوان نمونه انتخاب شده است. براي جمع¬آوري اطلاعات از 300 پرسش¬نامه و مصاحبه استفاده گرديد. روايي و پايايي سؤالات با آلفاي كرونباخ بررسي شد، و به منظور تجزيه و تحليل اطلاعات، ابتدا به روش تحليل عاملي شاخص¬ها را هم¬جهت نموده و با استفاده از آزمون T تك نمونه¬اي اطلاعات جمع¬آوري شده تحليل شده است. هم¬چنين براي بررسي تاثيرات پروژه صدر بر قيمت زمين و مسكن از داده¬هاي زمين مرجع حاصل از مصاحبه و مطالعه استفاده شده است. در نهايت با استفاده از تحليل مسير ميزان تاثيرپذيري هر يك از ابعاد با اجراي پروژه بزرگ¬راه طبقاتي صدر محاسبه شده است. نتايج نشان مي¬دهد كه ساخت بزرگ¬راه طبقاتي صدر بر چهار بعد ذكر شده تاثيرات مشخصي داشته و ساكنين محلات بسته به فاصله آنها از محور پروژه داراي رضايتمندي متفاوتي هستند. در انتها براي كاهش اثرات منفي و بهبود اثرات مثبت ساخت بزرگ¬راه طبقاتي صدر راهبردهاي ساختاري در دو مقياس شهر و محله ارائه شده است. واژه‌هاي كليدي: ابرپروژه شهري، پيامدهاي فضايي مقياس شهر، توسعه اجتماع¬هاي محلي، بزرگ¬راه طبقاتي صدر.