16201

16201

ارزيابي تصادفات جاده اي بر اساس فاكتورهاي موثرشناخته شده(در غالب عوامل اقتصادي)و ارايه راه كار مناسب در جهت كاهش معنادار ان

كارشناسي ارشد

راه و ترابري

1392

مهرماه 1395

دكتر عامري

عمران

-1- ﻣﻘﺪﻣﻪ‬‬‬ ‫اﻣﺮوزه ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ ﯾﮑﯽ از اﺟﺰاء ﻣﻬﻢ اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻠﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﮔﺮدد و ﺑﻪدﻟﯿﻞ داﺷﺘﻦ ﻧﻘﺶ زﯾﺮﺑﻨﺎﯾﯽ‬ ‫ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻓﺮاواﻧﯽ ﺑﺮﻓﺮآﯾﻨﺪ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي ﮐﺸﻮر دارد. اﯾﻦ ﺑﺨﺶ درﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ‬ ‫ﮔﺴﺘﺮده در ﺗﻤﺎﻣﯽ زﻣﯿﻨﻪﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ، ﺗﻮزﯾﻊ و ﻣﺼﺮف ﮐﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎت ﺟﺮﯾﺎن داﺷﺘﻪ و در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﻧﻘﺶ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﮑﺎري ﺑﺮﻋﻬﺪه دارد. ﺑﺪون وﺟﻮد ﺷﺒﮑﻪ ﺣﻤﻞو ﻧﻘﻞ، ﺗﺎﺳﯿﺴﺎت و‬ ‫ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﻧﺎوﮔﺎن ﻣﻄﻠﻮب ﺗﺼﻮر رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﺸﻮر ﻏﯿﺮﻣﻤﮑﻦ ﺑﻪﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ. اﺳﺎﺳﺎً‬ ‫در رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎد و ﺗﺠﺎرت ﺟﻬﺎﻧﯽ در ﻣﻘﻄﻊ زﻣﺎﻧﯽ ﻓﻌﻠﯽ و روﻧﺪ ﮔﺴﺘﺮش آن ﻧﻤﯽﺗﻮان ﻧﻘﺶ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ در ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ، زﻣﺎن ﺳﻔﺮ، ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ، اﯾﻤﻨﯽ و ﺳﻄﺢ ﺧﺪﻣﺎت‬ ‫اراﺋﻪ ﺷﺪه را اﻧﮑﺎر ﻧﻤﻮد.‬ ‫ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺟﺎﻣﻊ آن ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ، زﯾﺮﺑﻨﺎ و روﺑﻨﺎ (ﻧﺎوﮔﺎن) از ﻧﯿﺎزﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ ﺟﻮاﻣﻊ‬ ‫اﻣﺮوزي اﺳﺖ ﺑﻄﻮري ﮐﻪ در ﻫﺮ ﮐﺸﻮر ﺑﺮاي اﻋﺘﻼي ﺗﻮان اﻗﺘﺼﺎدي، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، اﻣﻨﯿﺘﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ داﺷﺘﻦ‬ ‫ﺷﺒﮑﻪ ﺣﻤﻞوﻧﻘﻠﯽ ﮔﺴﺘﺮده و اﯾﻤﻦ از ﻧﯿﺎزﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﺣﺘﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎور ﻫﺴﺘﻨﺪ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ﮐﻪ ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ از اﺑﺰارﻫﺎي اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ ﯾﮏ ﻧﯿﺎز ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ ﻧﯿﺎزﻫﺎي اوﻟﯿﻪاي ﻫﻤﭽﻮن ﺗﺠﺎرت، ﻣﺴﺎﻓﺮت، اﺷﺘﻐﺎل و ... ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽآﻣﺪ، ﺑﻪﻧﺤﻮ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ-‬ ‫اي ﺑﺪان ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻧﻤﯽﺷﺪ. ﻟﯿﮑﻦ رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﺟﻬﺎﻧﯽ، ﺗﻼش ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﯿﻨﻪ از‬ ‫ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪيﻫﺎ و ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي در اﺧﺘﯿﺎر و ﻓﺸﺮده ﺷﺪن رﻗﺎﺑﺖ در ﻋﺮﺻﻪﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺸﺖ ﺗﺎ ﺣﻤﻞ-‬ ‫وﻧﻘﻞ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﯽ ﮐﻪ درﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﺗﻮﻟﯿﺪ و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺑﺎزار و در‬ ‫ﻧﻬﺎﯾﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮان رﻗﺎﺑﺖ در ﻋﺮﺻﻪ ﺗﺠﺎرت ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺑﺮاي ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺣﺠﻢ ﺗﺠﺎرت‬ ‫ﺧﺎرﺟﯽ (ﺻﺎدرات و واردات) آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، از ﺟﺎﯾﮕﺎه رﻓﯿﻌﯽ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ-‬ ‫ﮔﺬاري و ﺣﺘﯽ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﺮﺧﻮردار ﮔﺮدد. ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭼﻨﯿﻦ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎﯾﯽ ﺳﺒﺐ ﮔﺸﺘﻪ ﺗﺎ ﻧﮕﺮشﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﺑﺪ و ﺑﻪ ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺑﺨﺶ اﻗﺘﺼﺎدي – ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﻣﻬﻢ ﻧﮕﺮﯾﺴﺘﻪ‬ ‫ﺷﻮد. ﺗﻮﺳﻌﮥ ﭘﺎﯾﺪار، ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ ﺳﺮﯾﻊ و اﯾﻤﻦ ﻧﯿﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﯾﺮ اﺑﻌﺎد زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺸﺮ، ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﺗﺒﻠﻮر ﭘﯿﺪا ﻣﯽ-‬ ‫ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻈﺎمﻣﻨﺪ و ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻨﻄﻖ ﻋﻠﻤﯽ ﭘﺎﯾﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ؛ در اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻋﻠﻤﯽ و ﻧﻈﺎم-‬ ‫ﻣﻨﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ و ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ در ﺗﻮﺳﻌﮥ ﭘﺎﯾﺪار و اﻗﺘﺼﺎد ﺟﻮاﻣﻊ ﺗﺠﻠﯽ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ. (آقا محمد،1384)‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ﺿﻤﻦ‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺗﺼﺎدﻓﺎت ﺟﺎدهاي و اﯾﻤﻨﯽ راهﻫﺎ از دﻏﺪﻏﻪﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﺻﻨﻌﺖ ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ-‬ ‫ﮔﺮدد، اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻢ در ﺑﺤﺚﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮد ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ‬ ‫اﺧﺘﻼﻻﺗﯽ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺨﺶ ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﯽﮔﺮدد.‬ ‫ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ روز اﻓﺰون ﺗﺮاﻓﯿﮏ در ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﺟﺎدهﻫﺎ در ﻧﯿﻢ ﻗﺮن اﺧﯿﺮ، در‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﻮاﯾﺪ اﻗﺘﺼﺎدي و رﻓﺎﻫﯽ ﮔﺴﺘﺮش ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﮐﺎﻻ و ﻣﺴﺎﻓﺮ، ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮ ﺗﻌﺪاد‬ ‫و ﺷﺪت ﺗﺼﺎدﻓﺎت ﺗﺮاﻓﯿﮑﯽ اﻓﺰوده ﺷﺪه اﺳﺖ. از اﯾﻦرو ﺑﺤﺚ ﺗﺼﺎدﻓﺎت و ﺿﺎﯾﻌﺎت ﻣﺎﻟﯽ و ﺟﺎﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از‬ ‫آن ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮي ﻣﺒﺪل ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ(نمكي عراقي،1387) .‬‬‬‬‬‬‬ ﮐﻪ در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ در ﮐﺸﻮرﻫﺎي‬ ‫ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮔﺴﺘﺮدهاي در ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ و داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ در ﺧﺼﻮص ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻠﻞ ﺗﺼﺎدف و‬ ‫راﻫﮑﺎرﻫﺎي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از آن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ، و در ﻧﺘﯿﺠﻪ آﻧﻬﺎ روشﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻨﺎﺧﺖ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ﻋﻠﻞ ﺗﺼﺎدف و ﮐﺎﻫﺶ ﺷﺪت ﺳﻮاﻧﺢ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪه، ﮐﻪ ﺑﻪﮐﺎرﮔﯿﺮي و ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي آﻧﻬﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد‬ ‫وﺿﻌﯿﺖ اﯾﻤﻨﯽ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﻟﺬا اﻣﯿﺪ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻼشﻫﺎي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮔﺎﻣﯽ ﻣﺆﺛﺮ در‬ ‫ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از اﯾﻦ ﺑﺤﺮان و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ارﺗﻘﺄ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺨﺶ ﻣﺬﮐﻮر ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد .‬‬‬‬‬‬‬‬

1395/10/06

1/1/1900 12:00:00 AM