17620

17620

طراحي مسكن با رويكرد انعطاف پذير

كارشناسي ارشد

مسكن

فروردين 1396

دكتر محسن فيضي - دكتر سيد باقر حسيني

دكتر سعيد نوروزيان ملكي

معماري و شهرسازي

يكي از نيازهاي اوليه بشري تهيه و ساخت سرپناهي مناسب جهت سكونت و حفظ وي از خطرات و تهديدات محيطي بوده است . با مرور زمان و با رشد و تكامل جوامع بشري نيازهاي بشر نيز شكل پيچيده تري به خود گرفته و ابعاد بيشتري از نيازهاي انساني مانند نيازهاي فردي ، رواني و ... را در برگرفته است بنابراين نگاه او به نوع مسكن نيز تغيير يافت و به دنبال آن سعي بر اين بوده كه كيفيت مسكن با توجه به پاسخگويي به نيازهاي مختلف عملكردي و رواني وي شكل گيرد. با مروري بر متون نظري و پژوهش هاي انجام شده در زمينه كيفي محيط هاي مسكوني مي توان دريافت كه تاكيد اكثر محققان بر نظريه رضايتمندي سكونتي به عنوان ره يافتي مناسب و كارآمد در سنجش ميزان كيفيت زندگي است. با توجه به نياز كاربران در تغيير و اصلاح مسكن، انعطاف پذيري مفهوم مهمي در اين حوزه به شمار مي رود. چنانچه اصول انعطاف پذيري در مسكن تحقق پذيرد، آنگاه رضايتمندي ساكنين از زندگي در مسكن خود افزايش مي يابد. انعطاف پذيري در مسكن به بهره برداران خود اجازه مي دهد كه در زمان هاي مختلف بتوانند شرايط عملكرد فضاي زندگي را با توجه به نياز هاي خود تغيير و تطبيق دهند. فاكتورهاي متعددي بر شاخصه هاي كيفي مسكن تاثير گذار مي باشند، از جمله رويكرد انعطاف پذيري كه با نقش آفريني كاربر در شكل گيري فضاي زندگي خود مي تواند از لحاظ كيفي تاثير مثبت بر مسكن داشته باشد. به نظر مي رسد كه توجه به فاكتورهاي انعطاف پذيري در مسكن مي تواند پاسخي مناسب در بهبود كيفي طراحي مسكن ارائه نمايد. از آنجايي كه فاكتورهاي انعطاف پذيري در مقاطع مختلف مي تواند اين قابليت را داشته باشد كه كاربر فضاي زندگي خود را هماهنگ بانيازها و خواسته هاي خود شكل دهد و بدين ترتيب باعث ارتقاء كيفي مسكن گردد. از طرفي يكي از اهداف اصلي توسعه در صنعت ساخت و ساز، دستيابي به ساختمان هاي پايدارتر مي باشد، چرا كه هرچه ميزان چرخه عمر ساختمان بيشتر باشد و ساختمان از پايايي بيشتري برخوردار باشد منابع انرژي، مواد و ... بيشتري حفظ مي گردد ، در راستاي همين هدف چنانچه يك ساختمان از لحاظ عملكردي بتواند مدت زمان بيشتري در چرخه حيات خود را حفظ نمايد نقش مؤثرتري در دستيابي به اهداف توسعه پايدار خواهد داشت. هدف اين پژوهش در گام اول مطالعه شاخصه هاي انعطاف پذيري و شاخصه هاي كيفي مسكن و بررسي نقش آن در افزايش رضايتمندي ساكنين ، در گام دوم بازشناسي شاخصه هاي كيفي در طراحي مسكن، شناسايي فاكتورهاي انعطاف پذيري و ارائه الگوريتمي كارآمد جهت سنجش تاثير اين مؤلفه ها بر شاخصه هاي كيفي طراحي مسكن مي باشد و در نهايت در گام سوم به شناسايي مؤلفه هاي مسكن انعطاف پذير در راستاي چرخه حيات ساختمان و نحوه تأثيرگذاري اين مؤلفه ها در افزايش چرخه حيات ساختمان پرداخته مي شود . در پژوهش حاضر ابتدا با استفاده از منابع موجود به مطالعه در حوزه مورد پژوهش و سپس با استفاده از تكنيك دلفي و با تدوين پرسشنامه هايي به جمع آوري داده اي كمي و عددي پرداخته شده است و سپس اطلاعات حاصله در چند مرحله مورد ارزيابي قرار گرفته است. در گام اول اطلاعات كمي با استفاده از تصميم گيري چند معياره و تاپسيس فازي وزن دهي و مورد تحليل قرا گرفته است كه نتايج حاصل از آن در ماتريس QFD مورد استفاده قرارگرفته است. نتايج بدست آمده نشان ميدهد كه تحقق شاخصه هاي انعطاف پذيري در طراحي مسكن منجر به رضايتمندي ساكنين مي گردد .در گام دوم ، نتيجه حاصل ، تعريف الگوريتم ارزيابي سنجش ميزان انعطاف پذيري واحد مسكوني با در نظر گرفتن شاخص هاي كيفي مسكن مي باشد كه از تركيب روش DQI با مولفه هاي تاثيرگذار در انعطاف پذيري مسكن بدست آمده است الگوريتم پيشنهادي مي تواند تأثير بسزايي در ارتقاء شاخصه هاي كيفي بمنظور طراحي مسكن انعطاف پذير داشته باشد . در گام سوم ابتدا انواع تغييرات در مسكن با رويكرد انعطاف پذيري به عنوان گزينه با معيارهاي لايه هاي ساختماني برند و چرخه عمر ساختماني بصورت مجزا تحليل گرديده است. در مرحله دوم نتايج حاصل از اين تحليل مجددا با استفاده از روش فازي مورد بررسي قرار گرفته اند. در نهايت با توجه به نتايج بدست آمده از اين تحقيق مي توان دريافت كه كدام يك از عوامل تغييرات مسكن با رويكرد انعطاف پذيري در طول چرخه حيات ساختمان نقش مهمتري دارد. واژگان كليدي: مسكن، انعطاف پذيري، كيفيت مسكن ، رضايتمندي، چرخه عمر،الگوريتم انعطاف پذيري

1396/04/20

1/1/1900 12:00:00 AM