20909

۲۰۹۰۹

مدلسازي رياضي به منظور مكان يابي تخصيص كيفيت براي تسهيلات جديد پيشرو پسرو تحت شرايط عدم قطعيت

دكتري

مهندسي صنايع

۹۱-۹۷

۱۳۹۷/۱۱/۲۷

دكتر سيد جعفر سجادي

دكتر احمد ماكويي-دكتر رضا رمضانيان

صنايع

تئوري مكان¬يابي، تصميم گيري در رابطه با مكان بهينه يك يا تعدادي تسهيل با هدفي از پيش تعيين شده است. يكي از گونه¬هاي مكان¬يابي، حوزه مكان¬يابي رقابتي است كه در آن رقبا براي تسخير سهم بازار بيشتر با يكديگر به رقابت مي¬پردازند. يكي از فرضيات اساسي كه در تمامي مدلهاي موجود در مكان¬يابي رقابتي مشاهده مي¬شود، اين است كه عكس العمل رقبا بر يكديگر مشخص بوده و به عبارت بهتر، رقبا با اطلاع از عكس¬العملهاي يكديگر، به رقابت مي¬پردازند. در حاليكه در واقعيت چنين موضوعي ممكن است صحيح نباشد و اطلاع از عكس العمل رقيب، تا حدودي غير واقعي به نظر مي¬رسد. عدم اطلاع از عكس العمل رقيب و مدلسازي آن در قالب مكان¬يابي رقابتي يكي از شكاف¬هاي بزرگ اين حوزه است كه ما در اين رساله آن را پوشش داده¬ايم. يكي ديگر از فرضياتي كه در تمامي مدلهاي مكان¬يابي رقابتي در ادبيات اين حوزه وجود دارد اين است كه رقبا در تمامي تسهيلات خود فقط يك نوع محصول يا يك گروه از محصولات را ارائه مي¬دهند در حاليكه ما در اين رساله ثابت كرده¬ايم كه انتخاب نوع محصول به شدت بر روي تصميمات مكان¬يابي تاثيرگذار بوده و بسته به محصول انتخاب شده، مكان بهينه تغيير مي¬كند. لذا با توجه به اينكه در اكثر صنايع، امكان ارائه چندين محصول وجود دارد بنابراين شكاف بزرگي كه در ادبيات مكان¬يابي رقابتي در اين رابطه وجود دارد در اين رساله پوشش داده شده است. در اين رساله، چندين مدل رياضي براي مكان¬يابي تسهيلات جديد يك شركت توسعه داده شده است كه در كنار يافتن مكان بهينه تسهيل، نوع محصول و كيفيت بهينه آن و همچنين تعداد بهينه تسهيلات جديد را يكبار در فضاي رقابتي غير واكنشي و يكبار در فضاي واكنشي (در حالت قطعيت عكس العمل رقبا و عدم قطعيت آن) را مشخص مي¬نمايد. جهت حل مدلهاي توسعه داده شده، روشهاي گوناگوني پيشنهاد شده است. يكي از دستاوردهاي اين رساله، ارائه روشي جهت خطي سازي گروه خاصي از مدلهاي مكانيابي رقابتي است. علاوه بر آن، روشهاي ابتكاري و فراابتكاري مختلفي در هريك از مدلها توسعه داده شده و با حل مثالهاي متعدد كارايي و اثربخشي اين روشها نشان داده شده است. در كنار مسائل عددي، دو مطالعه موردي در رابطه با مكان¬يابي تسهيلات در شهر تهران ارائه شده است كه نشان¬دهنده كاربرد مدلهاي توسعه داده شده در فضاي واقعي مي¬باشد. ما به كمك مثالهاي عددي ثابت كرده¬ايم كه نه تنها متغيرهاي مختلف (مكان، محصول، تعداد و كيفيت) اثر شديدي بر يكديگر دارند بلكه نوع عكس العمل رقيب نيز، تاثير به سزايي بر جواب بهينه دارد به گونه¬اي كه يا بايد به طور دقيق عكس العمل رقيب تشخيص داده شود و متناسب با آن استراتژي بهينه اخذ گردد يا اينكه از روشهاي بهينه سازي استوار براي حداقل كردن اثرات تشخيص اشتباه استفاده شود.

1398/04/18

Mathematical modelling for location-design-product allocation of leader-follower under uncertain conditions

7/9/2019 12:00:00 AM

The aim of this thesis is to determine the optimal locations of both leader's and follower's new facilities in a condition that the number of the follower's new facilities is unknown for the leader. It is assumed that two competitors rival each other in offering the same goods or services in a competitive market .These two competitors own facilities in this competitive market. The first competitor, the leader, is going to open p new facilities in order to increase her own market share. On the other hand, the leader knows that her competitor, the follower, will surely react to her action and locate his new facilities in order to not to hinder his rival and even he may open more new facilities than leader. The number of follower's new facilities is unknown for the leader but the leader can estimate the probability of different numbers of follower's new facility which he intends to open. The main objective of the leader is to maximize her own market share after the openness of follower's new facilities. The follower's objective is also to maximize his own market share. Since the number of the follower's new facilities is unknown, the leader has utilized the robust optimization for maximizing her own market share and making the obtained results robust in various conditions in terms of different numbers of the follower's facilities. This model has been formulated in both linear and planar market. The optimal locations for new facilities of both leader and follower are chosen among pre-determined potential locations. Demand is discrete in this market and considered as demand point. The demand is also inelastic due to necessary goods and services offering in this market. In this model, customers probabilistically share their demands among all new and existing facilities and the amount of a special customer demand for each facility depends on the quality of the facility and the distance between customer and facilities. The leader-follower problem is intensively NP- hard. In this thesis, the exact solution and simulated annealing meta-heuristic method are used for solving small scale and large scale problems, respectively. Then, a heuristic approach is proposed in a situation that the leader and the follower are going to locate a new facility in a linear market. The computational results show the efficiency of both heuristic and simulated annealing meta-heuristic approaches.