21358

21358

بازطراحي و ساماندهي پايانه مرزي مهران با محوريت زماني اربعين

كارشناسي ارشد

طراحي شهري

1398

1398/6/31

دكتر عبدالهادي دانشپور

دكتر محمدصالح شكوهي بيدهندي

معماري و شهرسازي

در سالهاي اخير به دليل رفع موانع زيارت قبر امام حسين عليه السلام، زيارت اربعين كه در روايات از نشانه هاي مومن محسوب ميگردد و بسيار توصيه شده است، هم در ميان عراقيان و هم در ميان مردم ديگر كشور ها رونق گرفته است. ايرانيان نيز در اين گردهمايي سالانه عظيم نقش پررنگي را ايفا نموده اند و ميزان عبور رسمي ايرانيان از مرزها از 50 هزار نفر در سال 1390 به دو ميليون و 350 هزار نفر در اربعين سال 1397 رسيده است. مرز مهران به دليل نزديكي به نجف نسبت به ساير شهرها، با سهم بيش از 60 درصد تردد، اولين انتخاب ايرانيان براي عزيمت به زيارت اربعين بوده است و در سالهاي آينده احتمال تردد حتي تا 5 ميليون نفر براي آن پيش بيني شده است. اين حضور گسترده مسائل بسياري را ايجاد نموده است كه مهمترين آنها مساله ازدحام شديد و احتمال وقوع تلفات در اين مرز است. چرا كه اصولا شهر مهران و پايانه مرزي فعلي ظرفيت اين ميزان حضور را ندارد. از طرفي نابساماني هاي گسترده در نحوه مديريت و توزيع خدمات، زوار را پيش از ورود به عراق دچار كلافگي ميكند و لزوم انجام پژوهش در اين زمينه را يادآور ميشود. اين پژوهش سه هدف اصلي را پيگيري ميكند كه دو مورد آن ناظر بر نمونه مورد بررسي است. اول اينكه ظرفيت هاي طراحي شهري در زمينه مديريت و هدايت ازدحام احصا گردد و سپس در پايانه مهران اعمال گردد. هدف سوم پژوهش نيز ساماندهي خدمات زوار در محدوده مورد بررسي خواهد بود. در اين پژوهش، پس از طرح كليات پژوهش، به بررسي پيشينه نظري و عملي موضوع ازدحام جمعيت و راه حل هاي طراحانه براي حل آن پرداخته شد و نمونه هاي مشابه مانند كوم ميلا در هند، حج در عربستان و جشن هاي زمستاني در چين بررسي گرديد. برآيند مطالعات فوق به عنوان اصول طراحي شهري در شرايط ازدحام جمعيت جمع بندي شد. در بخش بعدي شناخت و تحليل لايه اي شهر مهران و پايانه مرزي در بازه زماني اربعين صورت پذيرفت و نتيجه تحليل ها در قالب جداول SWOT ارائه گرديد. تحليل ها نشان ميدهند كه پايانه مهران پاسخگوي اين حجم از تردد نيست و لازم است بازطراحي بر اساس تامين امنيت زوار در حجم بسيار بالا صورت گيرد. نهايتا در فصل آخر طراحي بر اساس اصول به دست آمده در فصل مباني نظري انجام شد. اقدامات طراحي گستره اي از تغييرات در دسترسي ها و كاربري هاي شهر مهران تا بناي پايانه را شامل ميشوند. 4 حوزه اقدامات عبارت اند از شهر مهران، پل زائر تا محدوده شروع پياده روي، فاصله پياده روي تا ساختمان پايانه و ساختمان پايانه مرزي. واژه‌هاي كليدي: مهران، اربعين، طراحي شهري، ازدحام، ساماندهي

1398/08/28

Redesign and Organizing Mehran Border Terminal with Focus on Arba’een Period

3/19/2020 12:00:00 AM