چكيده
انسان موجودي اجتماعي است و تنهايي را دوست ندارد. انسان ها در طول زندگي خود از كودكي تا دوران كهنسالي تمايل دارند كه در محيط هايي قرار گيرد كه بتوانند با سايرين در ارتباط باشند و از سوي ديگر بخش زيادي از دوران زندگي انسان ها در خانه ها مي گذرد. در نتيجه نياز است كه در طراحي و ساخت مسكن به اين خواست ذاتي انسان ها توجه شود. از آنجايي كه زندگي شهرنشيني بيشتر به سمت بلندمرتبه سازي و زندگي در مجتمع هاي مسكوني رفته، بايد سعي در حفظ تعاملات ميان ساكنين حتي با سبك جديد زندگي شهري نمود كه اين مهم به ايجاد فضاهايي به اين منظور نياز دارد. هدف از اين پژوهش بررسي تاثير فضاهاي باز و نيمه باز در مجتمع هاي مسكوني بلند مرتبه بر پايداري اجتماعي ساكنين و استفاده از نتايج آن در طراحي اين مجتمع ها مي باشد. روش انجام پژوهش كمي و همچنين روش كلي انجام پژوهش روش تحليلي توصيفي مي باشد. در اين پژوهش براي جمع آوري داده ها و اطلاعات مورد نياز، ابتدا از روش كتابخانه اي و مطالعات اسنادي استفاده شده كه ادبيات پژوهش و مباني نظري با تحليل و بررسي مقالات، نظريات و كتب معتبر در زمينه پايداري اجتماعي و روش هاي رسيدن به آن در ساختمان هاي مسكوني و سپس داده هاي لازم براي آزمون فرضيه هاي تحقيق از طريق پرسشنامه جمع آوري مي شود. پرسشنامه اي شامل 44 شاخص پايداري اجتماعي در بين صاحب نظران، فارغ التحصيلان و همچنين دانشجويان مقطع دكتراي معماري توزيع شد كه در ابتدا بايد ارتباط يا عدم ارتباط شاخص مورد نظر با فضاهاي باز و نيمه باز مسكوني را تعيين و سپس با استفاده از مقياس ليكرت 4 گزينه اي ميزان اهميت هر يك را مشخص مي كردند. در نهايت با تحليل پرسشنامه ها و با رتبه بندي فريدمن، شاخص هاي برتر تعيين گرديد. از بين 5 عامل شناسايي شده "زندگي اجتماعي و فرهنگي"، "مطلوبيت كالبدي"، "مطلوبيت زيست محيطي"، "كاربري و زيرساخت اجتماعي" و "بعد اقتصادي"؛ عامل مطلوبيت كالبدي بالاترين رتبه و پس از آن عامل زندگي اجتماعي و فرهنگي داراي رتبه دوم بودند و عامل بعد اقتصادي داراي پائين¬ترين رتبه بودند. اين 5 عامل در قالب 44 شاخص بودند كه شاخص ديد و منظر، عرصه هاي عمومي جذاب و رضايتمندي با مقادير 97,35، 55,33 و 92,31 در اولويت اول و عامل وضعيت كار و اشتغال با مقدار 39,6 از نظر متخصصان در اولويت آخر، قرار دارند.
در شاخص¬هاي عامل «زندگي اجتماعي و فرهنگي» پايداري اجتماعي جهت افزايش سطح تعاملات اجتماعي در فضاهاي باز و نيمه¬باز مجتمع¬هاي مسكوني بلندمرتبه در شهر تهران، شاخص رضايتمندي، تعاملات اجتماعي/سرمايه اجتماعي، حس مكان/حس تعلق، كيفيت زندگي و مسكن و امنيت اجتماعي به ترتيب با مقادير 84,8، 74,8، 58,8، 32,8 و 13,8 داراي بيشترين رتبه¬ها بودند.
در شاخص¬هاي عامل «مطلوبيت كالبدي» پايداري اجتماعي جهت افزايش سطح تعاملات اجتماعي در فضاهاي باز و نيمه¬باز مجتمع¬هاي مسكوني بلندمرتبه در شهر تهران، شاخص¬هاي ديد و منظر و پس از آن عرصه¬هاي عمومي جذاب و شاخص تنوع فضايي و سرزندگي با مقادير 08,13، 84,11 و 5,11 داراي بيشترين رتبه¬ها بودند.
در شاخص¬هاي عامل «مطلوبيت زيست¬محيطي» پايداري اجتماعي جهت افزايش سطح تعاملات اجتماعي در فضاهاي باز و نيمه¬باز مجتمع-هاي مسكوني بلندمرتبه در شهر تهران، شاخص دسترسي و ارتباط با عناصر طبيعت با مقدار 42,3 داراي بيشترين رتبه بود.
در شاخص¬هاي عامل «كاربري و زيرساخت¬هاي اجتماعي» پايداري اجتماعي جهت افزايش سطح تعاملات اجتماعي در فضاهاي باز و نيمه¬باز مجتمع¬هاي مسكوني بلندمرتبه در شهر تهران، شاخص اختلاط كاربري¬ها و پس از آن شاخص دسترسي به خدمات محلي با مقادير 95,3 و 5,3 داراي بيشترين رتبه¬ها بودند.
در شاخص¬هاي عامل «بعد اقتصادي» پايداري اجتماعي جهت افزايش سطح تعاملات اجتماعي در فضاهاي باز و نيمه¬باز مجتمع¬هاي مسكوني بلندمرتبه در شهر تهران، شاخص¬هاي رعايت پدافند غيرعامل و پس از آن شاخص مصرف انرژي كم با مقادير 63,4 و 79,3 داراي بيشترين رتبه بودند.
چكيده به لاتين
Human is a social being and does not like loneliness. Throughout their lives, from childhood to old age, people tend to be placed in environments where they can communicate with others, and on the other hand, a large part of people's lives are spent in homes. As a result, it is necessary to pay attention to this innate desire of humans in the design and construction of housing. Since urban life has moved more towards high-rise buildings and living in residential complexes, it is necessary to try to maintain interactions between residents even with the new urban lifestyle, which requires the creation of spaces for this purpose. The purpose of this research is to investigate the impact of open and semi-open spaces in high-rise residential complexes on the social stability of residents and to use its results in the design of these complexes. The method of conducting quantitative research as well as the general method of conducting research is descriptive analytical method. In this research, to collect the required data and information, firstly, the library method and document studies were used, which research literature and theoretical foundations by analyzing and reviewing the authoritative articles, theories and books in the field of social sustainability and the methods to achieve it in residential buildings and then the necessary data to test the research hypotheses is collected through a questionnaire. A questionnaire containing 44 indicators of social sustainability was distributed among experts, graduates and also PhD students in architecture. First, the relationship or non-relationship of the desired index with open and semi-open residential spaces should be determined and then using a 4-point Likert scale. They specified the importance of each option. Finally, by analyzing the questionnaires and using Friedman's ranking, the best indicators were determined. Among the 5 identified factors "Social and cultural life", "Physical desirability", "Environmental desirability", "Use and social infrastructure" and "Economic dimension"; The physical desirability factor had the highest rank, followed by the social and cultural life factor, and the economic dimension factor had the lowest rank. These 5 factors were in the form of 44 indicators, which index of visibility and scenery, attractive and satisfactory public areas with values of 35.97, 33.55 and 31.92 in the first priority and the factor of work and employment status with a value of 39.6 according to experts They are in the last priority.
In the factors of social and cultural life, social stability to increase the level of social interactions in open and semi-open spaces of high-rise residential complexes in Tehran, satisfaction index, social interactions/social capital, sense of place/sense of belonging, quality Life and housing and social security had the highest ratings with values of 8.84, 8.74, 8.58, 8.32 and 8.13 respectively.
In the factor indicators of "physical desirability", social stability to increase the level of social interactions in open and semi-open spaces of high-rise residential complexes in Tehran, view and landscape indicators, and after that attractive public areas and diversity index. Space and vitality with the values of 13.08, 11.84 and 11.5 had the highest ranks.
In the factors of "environmental desirability" of social sustainability to increase the level of social interactions in open and semi-open spaces of high-rise residential complexes in Tehran, the index of accessibility and connection with the elements of nature had the highest rank with a value of 3.42.
In the factor indicators of "use and social infrastructure" of social sustainability to increase the level of social interaction in open and semi-open spaces of high-rise residential complexes in Tehran, the index of mixing of uses and then the index of access to local services. with the values of 95.3 and 5.3, they had the highest ranks.
In the indicators of the "economic dimension" of social stability to increase the level of social interactions in open and semi-open spaces of high-rise residential complexes in Tehran, the indicators of compliance with passive defense and then the index of low energy consumption with values of 4.63 and 3.79 had the highest ratings.
