28043

ارتباط كيفيت شكلي مسكن شهري با ابعاد ذهني هويت مكان نمونه موردي : مسكن مستقل شهرستان زاهدان

دكتري تخصصي (PhD)

مهندسي معماري- مسكن

1391

1401/8/28

سيد باقر حسيني - مصطفي نورالدين

مهندسي معماري و شهرسازي

زمينه و هدف: عدم هويتمندي و احساس تعلق به مسكن از مشكلات پنهاني است كه در درازمدت احساس بي ريشگي را در ساكنان اين محيطها دامن مي زند و وجود رابطه ي عاطفي ذهني با محيط باعث افزايش كيفيت محيط زندگي مي شود. هدف پژوهش، آگاهي از وضعيت كيفيت ذهني سكونت در شهروندان ساكن مسكن مستقل شهرستان زاهدان و شناسايي عوامل كيفي مؤثر در هويتمندي ساكنان به فضاي مسكوني شان مي باشد. مواد و روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي و به لحاظ روش تركيبي از پژوهش كيفي- مورد پژوهي و پژوهش كمي- پيمايشي بوده و در فرايند مطالعه موردي از ساختار گونه پلان، براي انتخاب مسكن مورد مطالعه براي جامعه آماري استفاده گرديد و پس از برداشت شكل پلان در شش محدوده (شامل 60 مورد) و انطباق آنها با گونه هاي تبيين شده طي مصاحبه اي كه با ساكنين اين خانه ها انجام مي شود با روش تحليل محتوا ابعاد ذهني هويت و همچنين عوامل فرهنگي موثر بر هويت مسكن استخراج و وزن دهي هر محدوده، تخميني از جامعه نمونه ارائه داد. همچنين از انتخاب گونه ي انتخابي مسكن از ميان پرسشنامه تصويري مي توان بررسي كرد كه ساكنين اين خانه ها با توجه به وضع موجود و گونه ي پلان مسكن خود چه گونه اي از مسكن را انتخاب خواهند كرد. در فرايند پيمايشي ابزار تحقيق، پرسشنامه محقق ساخته اي است كه ميزان روايي آن از طريق روايي صوري و ضريب پايايي آن از طريق آزمون آلفاي كرونباخ با مقدار78/0 تأييد شده است. جامعه آماري تحقيق شامل ساكنان مناطقي در شهرستان زاهدان بوده و تعداد حجم نمونه 240 نمونه بوده كه توزيع و تكميل گرديده است. يافته ها و نتايج: آزمون فرضيات در فرايند پيمايش نشان داده كه متغير؛ دلبستگي به مكان، رضايتمندي، حس تعلق، تبيين كننده ي بعد معنايي هويت مكان بوده و با كيفيت شكلي مسكن كه از ابعاد شناختي ساكنان تاثير مي پذيرد رابطه معنادار و مثبتي دارند. نتايج تحقيق نشانگر آن است كه ميانگين ميزان هويتمندي افراد به فضاي سكونتي شان 51 بوده كه از حد متوسط بالاتر تر بوده است. همچنين مقايسه دو روش كيفي و كمي تاييد كننده شباهت نتايج با يكديگر بوده است. نتايج حاكي از آن است چون سطح معني داري آزمون براي تمام متغيرها به جز خاطره انگيزي كمتر از سطح خطاي 5% است مي‌توان چنين برداشت كرد كه ميزان هويت مندي حس تعلق دلبستگي به مكان و رضايتمندي در مناطق مختلف با يكديگر متفاوت است اما ميزان خاطره انگيزي در مناطق مختلف با يكديگر متفاوت نيست. همچنين از آزمون تعقيبي LSD براي بررسي اينكه ميزان هويت مندي ،حس تعلق، دلبستگي به مكان و رضايتمندي در كدام دو منطقه با يكديگر تفاوت دارند استفاده شده است و در نهايت پژوهش به اين نتيجه دست يافت كه ميزان هويت مندي در برخي مناطق تفاوت معني داري با يكديگر دارند.

1401/12/27

Interaction of quality in residential plans-typology with subjective place-identity’s variables

11/19/2023 12:00:00 AM

Background and purpose: Lack of identity and attachment to a place is one of the hidden problems that creates a sense of identitylessness in the residents of these environments in the long term. The existence of an emotional and mental relationship with the environment increases the quality of the living environment. The aim of the research is to know the state of mental quality of residence in the citizens living in independent housing in Zahedan city and to identify the effective qualitative factors in the identity of the residents to their place of residence. Materials and methods: The present research is applied in terms of purpose, and in terms of method, it is a combination of qualitative research - case study and quantitative research - survey. In the process of the case study, the plan type structure was used to select the studied housing for the statistical population. After drawing the shape of the plan in six areas (including 60 items) and their compliance with the types explained during the interview that was conducted with the residents of these houses, the subjective dimensions of identity were determined by the method of content analysis, as well as the cultural factors affecting the identity of the housing. Weighting each range provided an estimate of the sample population. It is also possible to check the type of housing that the residents of these houses will choose according to the existing situation and the type of housing plan. In the research tool survey process, the researcher made a questionnaire, the validity of which was confirmed by face validity and its reliability coefficient was confirmed by Cronbach's alpha test with a value of 0.78. The statistical population of the research includes residents of areas in Zahedan city, and the number of samples is 240, which has been distributed and completed. Findings and results: The hypothesis test in the survey process showed that the variable; Attachment to place, satisfaction, sense of belonging explain the semantic dimension of place identity and have a significant and positive relationship with the quality of the form of housing which is affected by the cognitive dimensions of the residents. The results of the research show that the average level of identity of people to their living space is higher than average. Also, the comparison of qualitative and quantitative methods confirmed the similarity of the results with each other. The results indicate that, because the significance level of the test for all the variables except the memorable one is less than the 5% error level, it can be concluded that the degree of identity, the sense of belonging to the place, and satisfaction are different from each other in different regions, but the memorable level It is not different from each other in different regions. Also, the LSD test was used to check the level of identity, sense of belonging, attachment to place and satisfaction in order to determine in which areas the mentioned items differ from each other, and finally the research reached the conclusion that the level of identity in some areas has a significant difference.

كيفيت سكونت , هويت , حس تعلق , دلبستگي , شهرستان زاهدان

quality of residence , identity , Sense of Belonging , attachment , Zahedan City

Mehdi Moradgholi

Dr. Bagher Hosseini