31137

مطالعه و حفاظت پوياي مسجد امام تهران (ايجاد تعادل مابين جوانب گوناگون ملزومات بناي تاريخي)

كارشناسي ارشد

مرمت و احياي ابنيه و بافت‌هاي تاريخي- حفاظت و مرمت ميراث معماري

1398

1401/10/27

اصغر محمد مرادي - حسين راعي

/

معماري و شهرسازي

مسجد امام خميني (ره) تهران به‌عنوان يك بناي شاخص در سال 1363 با شماره 1667 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است. اين مسجد در زمان فتعليشاه قاجار ساخته شد و بااينكه در ابتدا تنها در راستاي بازار قرار داشت و نقش محوري نداشت، با به سلطنت رسيدن ناصرالدين‌شاه قاجار تبديل به يك مركز مذهبي شاخص در بازار شد و نقش آن به مكاني براي استقرار تشكل¬ها و برگزاري مراسم¬هاي تأثيرگذار تغيير كرد. هم‌اكنون مسجد امام تهران به لحاظ كالبدي و فرا كالبدي دچار آسيب¬هاي فراواني است كه تخريب حمام تاريخي در مجاورت مسجد و نوسازي¬هاي دوره¬ي معاصر بخشي از آن محسوب مي‌شود. علاوه بر آن بارگذاري بيش از نياز و برخورد تجاري و اقتصادي با آن به‌تدريج باعث شده است كه از اهميت سياسي، مذهبي و تاريخي آن كاسته شود. اين مسجد كه نياز آن زماني كه محمدخان قاجار در سال 1165 (ه.ش) در كاخ گلستان تهران تاج‌گذاري كرد و به‌واسطه آن تهران را كه در آن زمان شهري كوچك و فاقد اهميت به نسبت شهرهاي مهم (مانند اصفهان با قدمت¬، شيراز اصيل، مشهد مقدس و تبريز كلان‌شهر) بود را به‌عنوان پايتخت انتخاب كرد احساس شد زيرا تهران به‌عنوان پايتخت امكانات كافي نداشت و در طرح توسعه قرار گرفت. گسترش بازار تهران در زمان فتعليشاه به اوج خود رسيد. او با ايجاد مسجد سلطاني به‌عنوان نياز شهر به سياست گسترش شهر تهران پرداخت (پرونده ثبتي مسجد شاه). در روايت آمده است "فتحعلي شاه به جنگ مي‌رود و مادرش نذر مي¬كند كه اگر پسرش در جنگ پيروز شود 4 مسجد بسازد" كه مسجد امام خميني بازار تهران يكي از آن‌ها است. مساجد سلطاني قزوين، سمنان و بروجرد در اين دوران ساخته شد (پرونده ثبتي مسجد شاه).

1403/06/09

Dynamic study and conservation of Imam Mosque in Tehran (creating a balance between various aspects of the historic building's requirements)

1/17/2024 12:00:00 AM

The Mosque of Imam Khomeini (RA) in Tehran was registered as an important building in 1363 with number 1667 in the list of national monuments of Iran. This mosque was built during the time of Fatal Shah Qajar, and although it was initially located only in line with the bazaar and did not play a central role, with the accession of Naser al-Din Shah Qajar, it became an important religious center in the bazaar, and its role was a place for the establishment of organizations and holding The influential ceremonies were changed. Currently, the Imam Mosque in Tehran is suffering from physical and extra-physical damage, which is a part of the destruction of the historical bath adjacent to the mosque and the modern renovations. In addition to that, overloading it more than the need and commercial and economic dealings with it have gradually reduced its political, religious and historical importance. This mosque was needed when Mohammad Khan Qajar was crowned in the Golestan Palace of Tehran in 1165 (H) and through it, Tehran, which at that time was a small and unimportant city compared to important cities (such as Isfahan with its ancient history, Shiraz asil) , holy Mashhad and metropolis Tabriz) was chosen as the capital, it was felt because Tehran did not have enough facilities as the capital and it was included in the development plan. The expansion of the Tehran market reached its peak during the reign of Fatalishah. By creating the Soltani Mosque as a need of the city, he started the expansion policy of the city of Tehran (Shah Mosque registration file). It is said in the narration that "Fath Ali Shah goes to war and his mother vows that if her son wins the war, he will build 4 mosques", and Imam Khomeini Mosque in Tehran's bazaar is one of them. Sultan mosques of Qazvin, Semnan and Borujerd were built during this period (registered file of Shah Mosque).

مسجد , مساجد ايراني , مساجد دوره قاجار , تعادل پويا

Mosque , Iranian Mosques , Qajar mosques , dynamic balance

Fateme Habibi

Dr. Asghar Mohammad Moradi - Dr. Hossein Raei