-
شماره ركورد
31227
-
پديد آورنده
اميرحسين ذكري
-
عنوان
تدوين معيارهاي جامع ارزيابي نماي ساختمانهاي مسكوني (نمونه: ساختمانهاي شش طبقه متعارف تهران مناطق 1 تا 5)
-
مقطع تحصيلي
دكتري
-
رشته تحصيلي
معماري
-
سال تحصيل
1399
-
تاريخ دفاع
1403.06.19
-
استاد راهنما
احمد اخلاصي / عباس تركاشوند
-
استاد مشاور
-
-
دانشكده
معماري و شهرسازي
-
چكيده
ارزيابي نما نيازمند مجموعه جامعي از معيارها در يك چارچوب مدوّن است. نما در ديدگاه نوين يك عنصر چندكاركردي است كه ارزيابي آن چالشهاي متعدّد از جمله تعدّد معيارهاي مؤثّر را در پي دارد كه نيازمند بررسي در يك مطالعه است. عليرغم آنكه پژوهشهايي چند در زمينه ارزيابي نما انجام شده است، كماكان نظام جامعي از معيارهاي ارزيابي نما با نگاهي جامع و همهشمول كه در آن وزن و اهميّت نسبي معيارها مشخّص شده باشد در دسترس نيست. پژوهشهاي پيشين هر يك با تمركز بر حوزهاي خاص همانند پايداري، ساختپذيري و نظاير آن، معيارهايي را معرّفي كردهاند؛ امّا كماكان نظام جامع معيارهاي ارزيابي نما تا حدّ زيادي مغفول مانده است. در ايران نيز، نظام جامعي از معيارهاي ارزيابي نما، مطابق با نيازهاي كنوني وجود ندارد. از اين رو، انجام پژوهشي جهت تدوين اين نظام جامع ضرورت مييابد. اين پژوهش درصدد تدوين مجموعهاي نظاممند از معيارهاي جامع ارزيابي نما است تا خلاء تحقيقاتي موجود را پوشش دهد.
در اين راستا، سؤال اصلي تحقيق بدين شرح است: «در فرآيند ارزيابي و انتخاب نما، چه معيارها و جنبههايي را ميبايد مورد توجّه قرار داده تا استانداردهاي طراحي و الزامات كاركردي نما توأمان در نظر گرفته شود؟» براي پاسخ به اين سؤال، با مرور عميق ادبيّات موضوع و تحليل محتوا، فهرستي اوليّه از معيارهاي ارزيابي نما فراهم شد. در ادامه، مصاحبههايي با خبرگان جهت تكميل و تدقيق ليست معيارها و ارزيابي ساختار سلسلهمراتبي معيارها انجام شد. به موازات آن، جلسات كميته نما مورد مشاهده نزديك و غيرمداخلهگر قرار گرفت تا جنبههاي مورد توجّه و تأكيد ارزيابان نما نيز، ثبت و بررسي شود. طي مشاهده به روش بررسي ميداني كنترل نشده كليدواژههاي مورد استفاده تصميمگيران براي پذيرش، رد و يا ارزيابي نماهاي طرّاحي شده يادداشت و ثبت شد. دستاوردهاي مرحله مشاهده، تحت عنوان معيارهاي معمارانه به ليست معيارها اضافه شدند. پس از تأييد صحّت ساختار معيارهاي به دست آمده از مصاحبههاي مرحله اوّل و مشاهده، در مصاحبههاي مرحله دوم توسّط متخصصين، ساختار استخراج شده براي طرّاحي يك پرسشنامه به كارگرفته شد كه هدف آن تحليل كمّي معيارها و وزندهي به آنها بود. وزندهي به معيارها با استفاده از روش (fuzzy SWARA) انجام شد. در نتيجه، 22 معيار در 6 دسته 1) محيطزيستي، 2) اجتماعي، 3) اقتصادي، 4) كاركردي، 5) ايستايي و 6) كالبدي طبقهبندي شده و اهميّت نسبي هر يك مشخّص شد.
يافتهها حاكي از آن است كه سه بعد برتر ارزيابي نما به ترتيب عبارتند از «كالبدي»، «ايستايي» و «كاركردي». همچنين، معيارهاي «تناسبات و انسجام هندسي»، «تركيب مصالح و رنگ» و «سادگي طرح» بيشترين بازخورد مثبت را دريافت كردهاند كه همگي از دسته «كالبدي» هستند. اين نتايج نشان ميدهد كه نما در ايران، غالباً به عنوان يك جزء ساختمان كه با كيفيّت كالبدي و زيبايي آن در ارتباط است، شناخته ميشود.
پژوهش حاضر يك مطالعه توسعهاي است كه به دنبال توسعه مطالعات پيشين، مدوّنسازي و توسعه معيارها، افزودن ابعاد جديد، تعريف دستهبندي جديد و تحليل كمّي معيارها و وزندهي به آنهاست. چارچوبي از معيارها كه در اين تحقيق مدوّن شده جهاني است، بدان معنا كه اين معيارها و دستهها در همه جاي دنيا براي ارزيابي نما كاربرد دارند. امّا اوزان آنها به صورت متمركز براي مناطق 1 تا 5 تهران به دست آمده است. هرچند، توسعه كار ميداني در مراحل نهايي تحقيق نشان داد كه اين اوزان براي باقي مناطق تهران نيز قابل تعميم و كاربردپذير هستند.
-
تاريخ ورود اطلاعات
1403/07/03
-
عنوان به انگليسي
Developing comprehensive criteria for façade evaluation of residential buildings (Case study: conventional six-story buildings in Tehran, districts 1 to 5)
-
تاريخ بهره برداري
9/9/2025 12:00:00 AM
-
دانشجوي وارد كننده اطلاعات
اميرحسين ذكري
-
چكيده به لاتين
Facade evaluation necessitates a comprehensive set of criteria within a coherent framework. Novel perspectives consider the facade as a multi-functional component, presenting numerous challenges, including the multitude of effective criteria that require investigation. Despite several studies in facade evaluation, there remains a need for a comprehensive system of evaluation criteria that identifies the relative weight and importance of each criterion. Existing literature often focuses on specific areas such as sustainability and buildability; however, a holistic view of facade assessment criteria has rarely attracted scholarly attention. This gap is also evident in Iran, where a systematic and holistic set of criteria to meet current requirements is still unavailable. Therefore, this research aims to address this gap by developing a systematic set of comprehensive evaluation criteria.
The research question guiding this study is: “What criteria and aspects should be considered to meet the design standards and functional requirements of facades in the evaluation and selection process?” To answer this question, a preliminary list of criteria was developed through an in-depth literature review and content analysis. Subsequently, the first round of expert interviews was conducted to complete and verify the list of criteria and evaluate their hierarchical structure, derived from library studies. The researcher also participated in the official sessions of the facade commission in the municipality of Tehran, where authorities decided on the qualification of designed facades. This unstructured field study involved recording keywords used by decision-makers to approve or reject facades. The findings from these observations were added to the criteria list under “Architectural appearance.”
After validating the criteria structure through a second round of expert interviews and observations, the refined structure was used to design a questionnaire aimed at quantitatively analyzing and assigning weights to the criteria using the fuzzy SWARA method. As a result, 22 criteria were classified into six categories: 1) Environmental, 2) Social, 3) Economic, 4) Performance, 5) Stability, and 6) Architectural appearance, with the relative importance of each identified.
The findings indicate that the top three dimensions of facade evaluation are “Architectural appearance,” “Stability,” and “Performance.” The criteria of “Proportions and geometric coherence,” “Composition of materials and colors,” and “Simplicity of design” received the most positive feedback, all within the “Architectural appearance” category. These results suggest that facades in Iran are often perceived as elements of exterior beauty that directly impact the urban landscape.
This developmental research seeks to extend the limitations of previous studies, codify and expand criteria, introduce new dimensions, define new categories, and quantitatively analyze and assign weights to the criteria. The resulting framework of criteria is global, applicable worldwide for facade evaluation, although the specific weights are tailored to Tehran, particularly regions 1 to 5. However, extending the scope of field surveys in Tehran indicates that the criteria weights are generalizable to all regions.
-
كليدواژه هاي فارسي
نما، , ارزيابي نما , معيارهاي ارزيابي نما، , ارزيابي جامعنگر نما , تصميمگيري , رويكرد ارزيابي نما , فازي سوآرا
-
كليدواژه هاي لاتين
facade , facade evaluation , facade evaluation criteria , facade comprehensive assessment , decision-making , facade assessment approach , fuzzy SWARA
-
Author
Amirhossein Zekri
-
SuperVisor
Dr. Ahmad Ekhlassi / Abbas Tarkashvand
-
لينک به اين مدرک :