33319

بررسي عوامل و تاثير كوري ناخواسته بر تشخيص ريسك ها در صنعت ساخت

كارشناسي ارشد

مهندسي عمران- مهندسي و مديريت ساخت

1401

1403/11/14

حسن ملكي تبار

/

دانشكده مهندسي عمران

حوادث ساختماني هر ساله منجر به بروز آسيب هاي جدي و حتي مرگبار در سطح جهاني مي شوند. يكي از عوامل كليدي در وقوع اين حوادث، عدم شناسايي به موقع خطرات موجود در محيط كار است. در برخي موارد، خطرات ممكن است به طور كامل ناديده گرفته شوند؛ اما در بسياري از مواقع، اين خطرات به وضوح در ميدان ديد قرار دارند، ولي به دليل نقص توجه و عدم تمركز، به درستي درك نميشوند. اين پد يده به عنوان كوري ناخواسته شناخته مي شود. در سال هاي اخير، كوري ناخواسته به موضوعي مهم در صنعت ساخت تبديل شده است. در اين پژوهش، فيلم هايي از كارگاه هاي ساختماني در مراحل مختلف اجرايي تهيه شد و 19 مهندس عمران براي شركت در يك آزمون دعوت شدند. همچنين، با استفاده از فناوري ردياب چشمي موجود در آزمايشگاه علوم شناختي دانشگاه علامه طباطبايي، الگوهاي توجه بصري شركت كنندگان مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج اين آزمون نشان داد كه حدود 57 درصد از خطرات موجود در محيط كار براي مهندسين ناشناخته باقي مي مانند. از اين ميزان، تقريباً 37 درصد از ناتواني در تشخيص خطرات به كوري ناخواسته مرتبط است و تنها حدود 20 درصد از خطرات به طور كلي توسط مهندسين مشاهده نشده است. علاوه بر اين، تحليل هاي آماري كه با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد، نشان داد كه عوامل مختلفي نظير سن، تحصيلات، سابقه كاري، شركت در دوره هاي ايمني و قرار گرفتن در معرض حوادث مي توانند به طور معناداري در كاهش كوري ناخواسته مؤثر باشند. با اين حال، جنسيت تأثيري بر ميزان كوري ناخواسته در ميان مهندسين عمران نداشته است. اين يافته ها بر اهميت آموزش و آگاهي بخشي در زمينه ايمني تأكيد مي كند و نشان دهنده نياز به توسعه روش هاي مؤثر براي شناسايي و مديريت خطرات در صنعت ساخت و ساز است.

1404/02/13

exploring the determinants and implications of inattentional blindness (ib) in risk recognition within the construction industry

2/2/2026 12:00:00 AM

Construction accidents lead to serious and even fatal injuries globally each year. One of the key factors contributing to these incidents is the failure to timely identify hazards present in the workplace. In some cases, hazards may be completely overlooked; however, in many instances, these dangers are clearly within the field of vision but are not accurately perceived due to lapses in attention and a lack of focus. This phenomenon is known as "inattentional blindness." In recent years, inattentional blindness has become an important topic in the construction industry. In this study, videos were recorded from construction sites at various stages of execution, and 19 civil engineers were invited to participate in a test. Additionally, using eye-tracking technology available at the Cognitive Science Laboratory of Allameh Tabatabai University, the visual attention patterns of the participants were analyzed. The results of this test indicated that approximately 57% of the hazards present in the workplace remained unrecognized by the engineers. Of this percentage, about 37% of the inability to detect hazards was related to inattentional blindness, while only around 20% of the hazards were entirely unnoticed by the engineers. Furthermore, statistical analyses conducted using SPSS software revealed that various factors such as age, education, work experience, participation in safety training courses, and exposure to accidents could significantly contribute to reducing inattentional blindness. However, gender did not have an impact on the level of inattentional blindness among civil engineers. These findings underscore the importance of training and awareness-raising in the field of safety and highlight the need for developing effective methods for identifying and managing hazards in the construction industry.

كوري ناخواسته , خطر , ردياب چشمي

Inattentional Blindness , hazard , Eye-tracking

Fatimah Saviadi

Dr. Hasan Maleki tabar