8378

8378

طراحي فضاي شهري پايدار با رويكرد توسعه اكولوژيك (نمونه موردي رودكنار كارون)

كارشناسي ارشد

رشته شهرسازي طراحي شهري

90

90

دكتر مهران علي الحسابي

دكتر مجيد مفيدي شميراني

چكيده در پي مطرح شدن بحث توسعه در ابعاد اقتصادي و اجتماعي در اوايل سده نوزدهم ميلادي و بهرهبرداريهاي كلان از منابع محدود براي رسيدن به حد معيني از رفاه، لزوم پرداختن به بعد جديدي از توسعه تحت عنوان بعد زيستمحيطي با هدف مديريت و نگهداري منابع طبيعي و جهتدهي به تحولات و ساختارهاي رشد و فناوري و تامين نيازها و رضايتمندي همه نسلها، احساس شد كه نتيجه آن تغيير از حالت بهرهبردارانه از طبيعت به تعادل ميان اكوسيستم انساني و اكوسيستم طبيعي و كاركرد بهينه سه بعد اجتماعي، اقتصادي و محيطي و رسيدن به "توسعهاي پايدار" بود. از سويي "شهر" به عنوان يك اكوسيستم كارا با چرخهاي از منابع "طبيعي" و "انساني" متعامل، همواره به عنوان بزرگترين مصرف كننده منابع محسوب ميشود. بنابراين شهرهاي پايدار در جستجوي راهحلها و سياستهايي به منظور توسعه همهجانبه و آيندهنگر بوده كه بتوانند خودكفايي، كاهش منابع آلاينده و ردپاي اكولوژيك و نيز بهينه سازي منابع، ابنيه و زيرساختهاي شهري را در پي داشته باشند. جهت دستيابي به فضاي شهري پايدار، ابعاد مختلف پايداري از جمله بعد زيست محيطي ميبايست مورد توجه قرار بگيرند. اين جنبه از پايداري، بويژه براي فضاهاي شهري مرتبط با عناصر اكولوژيك (رودخانه، كوهپايه، عرصههاي سبز و ...) اهميت دوچنداني مييابد. بدين ترتيب رودكنارهاي شهري به عنوان يكي از نقاط حساس اكولوژيكي شهرها نيازمند توجه ويژهاي در توسعههاي شهري بوده و استفاده از رويكرد اكولوژيك در برنامهريزي و طراحي رودكنارهاي شهري فرصتهايي را براي خلق سيستمهاي اكولوژيكي كاربردي كه از طريق اين سيستمها، ميتوان فرآيندهاي طبيعي، محيطهاي شهري و فعاليتهاي انساني را با يكديگر ادغام نمود، پديد ميآورد. بررسيهاي اين پژوهش نشان ميدهند كه با بهرهبردن از اصول توسعه اكولوژيك در طراحي رودكنارهاي شهري ميتوان محيط كالبدي شهرهاي داراي رودكنار را به سوي انطباق هرچه بيشتر با قرارگاه طبيعيشان هدايت نموده و فضاهاي شهري پايداري را خلق نمود كه در توسعه و رونق اقتصادي، اجتماعي و محيطي شهرها نقش موثري داشته باشند. در نهايت، اين پژوهش با مطالعه اصول و مباني مرتبط با شهرسازي اكولوژيك و ملاحظه تجربيات تئوريك و عملي طراحي رودكنار، و شناخت رودخانه كارون در شهر اهواز به ارائه رهنمودهاي طراحي اكولوژيك رودكنار شهري از طريق اعمال چشمانداز، ارائه اهدف و راهبردهاي صحيح در جهت رسيدن به فضاي شهري پايدار اكولوژيك ميپردازد. بنابراين نوشتار حاضر ميتواند براي محققاني كه قصد مطالعه در زمينههاي اكولوژي شهري، طراحي رودكنار شهري پايدار و توسعه اكولوژيك دارند مورد استفاده قرار گيرد. كليدواژهها: اكولوژي شهري، توسعه اكولوژيك، رودكنار شهري پايدار، پايداري زيست محيطي