9902

9902

مركز خود اتكايي كودكان كار و خيابان با رويكرد هنجاري

كارشناسي ارشد

رشته معماري گرايش فرهنگي- آموزشي

ديماه 1390

ديماه 1390

: دكتر محمد علي خانمحمدي

چكيده هدف از معماري خلق فضاهايي متناسب با شأن انسان است. كودكان كار خيابان قشر قابل توجهي از نسل جوان و نوجوان را تشكيل مي دهند كه بنا بر دلايل اجتماعي-خانوادگي و بعضا شخصي در مسيري نامناسب قرار گرفته و در همين راستا محيط زندگي آنها پاسخگوي صحيح نيازهاي آنها نبوده و خلا آن در زندگي شان به چشم مي¬خورد. چالش اصلي در طراحي مركز خوداتكايي كودكان كار و خيابان پاسخگويي به اين مسئله است كه چگونه مي‌‌توان بستري را فراهم آورد كه در آن نيازهاي روحي و جسمي كودك برطرف شود و كودكان در جهت بهره‌مندي از زندگي مطلوب براي رسيدن به رشد و تعالي هدايت گردند.در نظر قرار دادن كمبود¬ها و مشكلات معضل كار كودك در جنبه هاي مختلف، تحليل علل و شرايط بوجود آورنده آن¬ها و يافتن راه حلي در جهت رفع آنها و اين مسئله كه با پيدايش آن چه خطرات و تهديداتي دنياي كودكي اين قشر از جامعه را مورد تهاجم قرار داد از جمله موارد تحليل و بررسي فوق است. در اين پژوهش براي درك بيشتر پديده كودكان كار و خيابان ابتدا به بررسي آن در سطح جهاني پرداخته شده و در مرحله بعدي مسئله فوق در مقياس كشور ايران مورد تحليل و ارزيابي قرار گرفته است.در ادامه به ارائه آمار گذشته و كنوني كار كودك و كودكان خياباني پرداخته مي‌شود. براي نيل بيشتر به سمت اين مسئله كه مشخصات فضايي متناسب معماري و محيطي جهت پرورش متناسب اين گروه چيست در گام بعدي به بررسي جوانب مختلف رشد كودك اعم از رفتاري- رواني، اجتماعي، چگونگي تاثير عوامل محيطي بر رشد كودك و... پرداخته مي‌شود. همچنين مشخصات فضايي متناسب براي اين كودكان را به گونه اي كه بتواند كمكي براي حل مشكلات اين گروه آسيب ديده از جامعه باشد را بيان مي‌نمايد. در جهت طراحي فضايي ايده¬آل با خصوصياتي كه ذكر گرديد اين رساله به سوالات كليدي همچون اين موارد كه دغدغه ها و كمبودهاي كودكان و علل نقص در آموزش صحيح آنها چيست، اين كه معماري چگونه مي¬تواند برناهنجاري¬هاي رفتاري اين كودكان اثر گذار بوده و اصولا معماري مطلوب از ديدگاه اين كودكان چيست، پاسخگو خواهد بود. گامهاي پژوهش به گونه¬اي است كه ابتدا به صورت كلان به بررسي ضرورت تحقيق پرداخته، پرسش¬ها و اهداف و روش تحقيق را بيان مي¬كند، پيشينه¬ي پديده¬ي كودكان كار و خيابان در نظر گرفته و سپس بطور خاص¬تر ويژگي هاي رفتاري آنها بررسي مي¬شود، رابطه¬ي كودك و معماري مورد ارزيابي قرار گرفته و همچنين استانداردهاي طراحي اين فضا و نمونه-هاي مشابه ارائه مي شود و در نهايت تمامي موارد ما را به سمت طرح پيشنهادي رهنمون مي گردد. كليد واژه¬ها : كودكان كار، كار خيابان، كودكان خياباني، كودك بي سرپرست و بد سرپرست، child labour, educational spaces, vocational education به طور كلي اهداف اين مجموعه را مي‌توان به موارد زير خلاصه كرد: - فراهم آوردن محيط و امكاناتي براي آموزش غير مستقيم، ارتقاي سطح دانش ‌در قالبي‌كه اشتياق و ميل به آموختن را در مخاطب بر انگيزد. در اين زمينه كوشش مي‌شود تا آموزش و پرورش توأما در پوشش تفريح و سرگرمي ارائه شود. - فراهم آوردن محيطي كه بتواند به عنوان به عنوان فضاي گذران اوقات فراغت كودكان ايفاي نقش نمايد. - ايجاد فضاهاي عمومي- نيمه عمومي و خصوصي تر از طريق ايجاد تنوع فضايي بطوريكه احساس من و تعلق به فضا در كودكان تقويت گردد. - فراهم آوردن محيطي براي فعاليت هاي هنري‌‌و فرهنگي كودكان به طوريكه استعدادهاي مختلف كودكان در زمينه‌هاي مختلف كشف و شكوفا گردد. - به تصوير كشيدن افكار كودكان در اوج سادگي براي ارتباط برقرار كردن با كودك. - ايجاد شرايط مناسب جهت آموزش فني و كاركردي كودكان كار جهت استقلال اقتصادي و استفاده مفيد از نيروي خلاق و پر انرژي كودكان. - ايجاد پل ارتباطي كودك با جامعه از طريق ايجاد فضايي خلاق، لذت بخش و دلخواه كودك. - ايجاد محيط مناسب چه از نظر فيزيكي و چه از نظر معماري و شبيه سازي محيطي گرم و صميمي. - پرهيز از سيستم‌هاي موسسه‌اي. - مشاركت بچه‌ها در امور مراكز و مشاركت در تصميم گيري‌ها جهت ارتقاي حس مسئوليت‌پذيري. - امكان كار انفرادي و همچنين كار متقابل گروهي در طراحي بخش‌هاي مختلف آموزشي.