10103

كاربرد نانولوله هاي كربني در سيستم دارو رساني

1398

دكتر محمدرضا نعيمي جمال-دكتر صادق رستم نيا

سيستم دارو رساني (Drug Delivery System : DDS) به عنوان يك فرمولاسيون يا وسيله اي تعريف مي گردد كه با استفاده از آن مي توان يك ماده درماني را در بدن وارد كرده و با كنترل ميزان، زمان و مكان ترشح داروهاي موجود در بدن، كارآيي و ايمني آن را بهبود بخشيد. اين فرايند شامل تجويز محصول درماني، رهاسازي مواد فعال توسط محصول و انتقال آن مواد مؤثر در غشاهاي بيولوژيكي به محل مورد نظر مي باشد.[1] نانو پزشكي، شاخه اي از فناوري نانو بوده كه به پزشكي بسيار خاص اشاره دارد به عبارتي از آن در مقياس مولكولي براي درمان بيماري يا ترميم بافت هاي آسيب ديده، مانند استخوان، عضله يا عصب بهره ميبرند. اصطلاح ماده درماني همچنين براي ماده اي مانند ژن درماني كاربرد دارد كه باعث توليد در داخل بدن از يك عامل فعال درماني ميشود. ژن درماني نمي تواند در تعريف اساسي و گسترده سيستم تحويل دارو تأثير بگذارد. حامل هاي ژني ممكن است به ورود به بدن انسان با روش هاي جديد انتقال نياز داشته باشد. با اين حال، ژن درماني كنترل نظارتي ويژه خود را دارا مي باشد. سيستم تحويل دارو رابط بين بيمار و دارو است. ممكن است فرمولاسيون دارو جهت تجويز آن دارو براي يك هدف درماني يا وسيله ي مورد استفاده در تحويل دارو باشد. اين تمايز بين دارو و دستگاه از آنجايي اهميت دارد كه معيار كنترل و نظارت بر سيستم تحويل توسط عوامل كنترل دارويي انجام مي پذيرد. اگر وسيله اي براي هدفي به جز تجويز دارو، مانند اثر درماني توسط بدن، وارد بدن انسان گردد، يا اگر دارويي براي جلوگيري از عوارض ناشي از دستگاه وارد آن دستگاه شده است، به طور دقيق تنظيم ميشود. طيف گسترده اي بين داروها و دستگاهها وجود دارد و تخصيص آن به يك يا گروه ديگر به صورت موردي صورت گرفته است. [2] نانومواد به عنوان يك شاخه به سرعت در حال رشد است كه شامل توسعه مواد از محدوده ي 5 تا 200 نانومتر و طيف گسترده اي از برنامه هاي كاربردي را در زمينه هاي پزشكي، مهندسي و علوم تجربي ارائه مي دهد. اين امر همچنين شامل دستكاري و نيز تشكيل از موادي مانند پليمرها و ساخت نانوساختارهايي است كه سيستم هاي برتر دارويي را براي مديريت بهتر و درمان بيماري ها فراهم مي كند. اين دارو در نانوذرات تخريب پذير كه به طور خاص براي جذب دارو و محافظت از آن در برابر تخريب شيميايي و آنزيمي طراحي شده اند، حل و ضبط مي شود. براي انتقال دارو، نانوذرات مي توانند از مواد مختلفي مانند پروتئين، پلي ساكاريد و پليمرهاي مصنوعي تهيه شوند. بسياري از مزاياي شناخته شده از سيستم رهايش دارويي مبتني بر نانوذرات مانند طول عمر گردش خون سيستميك، بهبود محلول در سرم، نحوه كنترل و پايداري تحويل دارو و تحويل همزمان چندين داروي درماني به همان سلول ها وجود دارد.[3] نانولوله هاي كربني به دليل خاصيت وسوسه انگيز مانند اندازه و نسبت ابعاد آن مانند مساحت سطح به طول، خصوصيات الكتريكي، مكانيكي و حرارتي علاوه بر اينكه معماري بي نظير خود را پوشش مي دهد، از جنس توليدات جديدتري هستند كه به طور گسترده اي براي كاربردهاي پزشكي توليد مي شود. چشم انداز نانوپزشكي هاي مبتني بر CNT جذاب و اميدوار كننده است. نانولوله هاي كربني در مقايسه با ساير نانوحامل ها به راحتي مي توانند براي تركيبات مزدوج فعال زيستي و ليگاند جهت هدف گيري اصلاح شوند. كاربرد نانولوله‌هاي كربني نه تنها به دارو رساني بلكه در كاربردهاي تشخيصي نيز محدود نمي باشد. با توجه به كاربردهاي متنوعي در زمينه دارو رساني، لازم است سميت نانولوله‌هاي كربن را در نظر داشته باشيد و راهي براي غلبه بر مشكلات مربوط به سميت را در نظر بگيريد. در حال حاضر، بسياري از مطالعات مكانيسم تخريب نانو لوله هاي كربن مورد بررسي قرار گرفته اند. تجزيه بيولوژيكي مسيري آشكار را نشان مي دهد كه باعث تخريب و حذف CNT ها از بدن زنده و آزاد شدن تركيب لود شده از CNT ها مي شود.

11/11/2020 12:00:00 AM

73077

1400/09/06

Application of carbon nanotubes in drug delivery system