11180

بررسي تحقيقات اخير در زمينه مدل‌سازي رسوب و ته‌نشست نمك‌هاي معدني در چاه‌هاي نفت و گاز

نيمسال دوم 1400-1401

دكتر مهدي عصاره

رسوب نمك هاي معدني در مخازن از ديرباز يكي از چالش هاي صنعت نفت و گاز بوده است. در سال هاي اخير افزايش قابل توجهي در وقوع اين نوع رسوب به دليل افزايش توسعه ميادين نفتي، گازي و ميعانات گازي (بادماي بيشتر و عميق تر )، شده است. آب منبع اصلي همه رسوبات ها است و زماني كه آب همراه با نفت و گاز توليد مي شود، انتظار مي رود انواع مختلفي از رسوب در مخزن يا لوله هاي توليد تشكيل شود. عوامل تاثير گذار بر تشكيل رسوبات شامل پارامتر¬هاي فيزيكوشيميايي چون دما، فشار، تغييرPH، خروج گاز، شوري كل محلول و يا در اثر اختلاط دو آب ناسازگار با تركيبات مختلف مي¬باشد. برخي از رسوبات رايج در مخازن شامل كلسيم كربنات، سولفيد آهن، سولفات باريم، سولفات استرانسيم، كلريدسديم است. از آنجايي كه تشكيل اين رسوب معمولاً در لوله‌هاي توليد درون چاهي، تجهيزات سطح الارضي و پمپ ها است، شناسايي و كاهش آن يك چالش است، بنابراين بايد يك رويكرد غير متعارف براي حذف و كنترل آن اتخاذ شود. علاوه بر اين، تكرار تشكيل اين رسوب در آزمايشگاه با تجهيزات پيچيده و خاص كه براي تكرار مشاهدات ميداني استفاده مي شود، بسيار دشوار است. زمانيكه اين رسوبات تشكيل مي¬شوند فرآيند حذف آنها، نه تنها هزينه¬بر است بلكه گاها براي برخي رسوبات (سولفات باريم) غير ممكن است. در نتيجه در اين سال¬ها تمركز بر روي پيش بيني زمان، مكان و نوع رسوب تشكيل شده و استفاده از روش¬هاي جلوگيري از تشكيل آن بوده است. روش پيش بيني شامل اندازه¬گيري هاي آزمايشگاهي و الگوريتم¬ها كمي مي¬باشد. محققان سعي داشتند تا با كمي¬ سازي اطلاعات فرآيند تخمين را تسريع كند. روش¬هاي شيميايي و ترموديناميكي براي اين منظور استفاده مي¬شود كه باتوجه به شرايط فوق فشار و دما و شوري مخزن همه ساله مورد بحث بوده است. در اين مطالعه در گام اول به بررسي انواع رسوبات رايج در مخازن نفت و گاز مي¬پردازيم و عوامل موثر در شكل-گيري آن را مطرح مي¬كنيم و در ادامه به بررسي ترموديناميكي تشكيل رسوبات معدني و عوامل تاثير گذار بر آن در متون علمي مي¬پردازيم و در پايان تعدادي از روش¬هاي حذف و جلوگيري رسوب را نيز مطرح مي¬شود.

10/10/2022 12:00:00 AM

76210

1401/07/26

Review of recent researches in the field of precipitation and deposition modeling of mineral salts in oil and gas wells

آسيب سازند , رسوبات معدني , تعادل ترموديناميكي , بازدارنده هاي رسوب , شاخص اشباع , ته نشت نمك هاي معدني

formation damage , mineral deposition , thermodynamic equilibriume , scale inhibitors , saturation index , salt precipitation