چکيده
در جهان امروز با توجه به اهميت حفظ محيط زيست استفاده از سوخت پاكي مانندگاز طبيعي اهميت ويژه اي دارد. گاز طبيعي بي‌رنگ - بي‌بو است كه بايد براي تشخيص در مورد نشت گاز، بو داده شود.اين مرحله بودار كردن معمولا در ايستگاه‌هاي تنظيم فشار گاز صورت مي‌گيرد كه در آن مقدار مناسبي از يك ادورانت مستقيما به جريان گاز فشار بالا تزريق ميشود. ماده بوداركننده گاز طبيعي كه به نام ادورانت شناخته ميشود، حاوي تركيبات سولفور (عمدتاً شامل: سولفيد هيدروژن، متيل مركاپتان، دي متيل سولفيد، دي متيل دي سولفيد، متان تيول، دي سولفيد كربن و كربن سولفيد)است.جداسازي مواد گوگردي همراه گاز طبيعي براي بهبود كيفيت گاز و همچنين رعايت الزامات زيست محيطي مهم است. در اين بين استفاده از جاذب هاي مختلف به دليل صرفه جويي در مصرف انرژي بيش از پيش مورد توجه قرار گرفته است. مركاپتانها يكي از مهم ترين تركيبات گوگردي در گاز طبيعي هستند كه اين تركيبات سمي، بودار و خورنده هستند.از اين رو، جداسازي مركاپتان ها از گازطبيعي داراي مزاياي اقتصادي و زيست محيطي زيادي است كه قبل از انتقال گاز بايد آن را جداسازي كرد. اخيرا، در جهان در شركت‌هاي صنعتي فرآوري نفت و گاز، توجه اصلي بر جستجوي روش‌هايي براي تصفيه گاز طبيعي و زباله از تركيبات آلي گوگرد، مركاپتانها، سولفيد كربونيل COS، دي سولفيد كربن CS2و سولفيدها RSR) (و ...... براي تصفيه گاز متمركز شده‌است.در اين بين ازروش هاي زيادي براي جذب مركاپتانها و مواد گوگردي استفاده ميشود،(جذب با حلالهاي فيزيكي،جذب با واكنش هاي شيميايي،جذب سطحي،جذب توسط زئوليتها،جذب توسط نانولوله ها و جاذب هاي كامپوزيتي و...)پيشنهاد شده است.جذب شيميايي نسبت به جذب فيزيكي رايج تر است.با اين حال روش هاي جذب شيميايي مانند روش(MDEA)به دليل محدوديت هاي ناشي از فشار،گوگرد زدايي محدود شده است.جذب سطحي آسانترين راه براي مركاپتان زدايي است.اين روش در دماهاي بالا قابل استفاده ميباشد.دراين ميان زئوليت ها به عنوان كارآمدترين جاذبها براي خالص سازي تركيبات گوگردي و قابليت بالا براي احيامناسب،گزينش پذيري بالاوظرفيت جذب بالا،زئوليت هاراازسايرجاذب هامتمايز ميكند،همچنين آزمايش هاي ديناميكي نشان ميدهد كه نانولوله ها،ظرفيت جذب اتيل مركاپتان بالاوعملكرد عالي دارند.
واژه‌هاي كليدي: گاز طبيعي، مركاپتانها،ادورانت، تركيبات گوگردي،جذب
