چکيده
ايزومريزاسيون به عنوان يكي از مهمترين واكنش‌هاي بكار گرفته شده در صنايع پالايش و پتروشيمي براي توليد و بهبود خواص محصولات شيميايي از جمله براي افزايش عدد اكتان سوخت‌هاي فسيلي و بهبود خواص فيزيكي هيدروكربن‌ها در مناطق سرد و توليد مواد شيميايي از توده‌هاي زيستي به شمار مي‌رود. از جمله مهمترين كاتاليست‌هاي استفاده شده براي انجام واكنش‌هاي ايزومريزاسيون، زئوليت‌ها هستند كه با قدرت اسيدي مناسب، انتخاب پذيري شكلي و پايداري مناسب در واكنش‌هاي با شرايط هيدروترمال، داراي پتانسيل مناسبي براي انجام واكنش‌هاي ايزومريزاسيون هستند. اگرچه در مواجهه با مولكول‌هاي بزرگ هيدروكربني اين كاتاليست‌ها به دليل داشتن ساختار كريستالي و اندازه حفرات كوچك داراي محدوديت هايي در انتقال جرم هستند كه باعث انجام واكنش‌هاي جانبي مثل كراكينگ و تشكيل كك و از دست دادن فعاليت كاتاليست مي‌شود. براي حل اين مشكل روش‌هاي مختلفي از جمله روش‌هاي پساسنتز براي ايجاد ساختار سلسله مراتبي و ايجاد حفرات بزرگتر توسعه داده شده است، كه شامل عمليات با محلول آلكالين، عمليات با اسيد، استفاده از قالب‌ها مي‌شود. در روش‌هاي پسا سنتز با اضافه كردن حفرات با اندازه بزرگتر به كاتاليست، امكان دسترسي مولكول‌هاي به سايت‌هاي فعال كاتاليست فراهم مي‌شود و انتخاب پذيري و بازده توليد ايزومر‌ها افزايش پيدا مي‌كند. اگرچه پايداري و قدرت اسيدي اين كاتاليست‌ها با انجام روش‌هاي پساسنتز كاهش پيدا مي‌كند. همچنين تاثير پارامتر هاي مختلف بر انجام واكنش‌هاي ايزومريزاسيون از جمله دماي واكنش، قدرت سايت‌هاي اسيدي و ساختار كاتاليست مورد بررسي قرار گرفته است و مي‌توان با بهينه سازي بين عوامل موثر بر ساختار كاتاليست به عملكرد بهينه و مطلوب اين كاتاليست‌ها در واكنش‌هاي ايزومريزاسيون رسيد.
