چکيده
امروزه، يكي از مهمترين مشكلاتي كه مسؤلين حمل و نقل با آن مواجه اند اين است كه كجا و چگونه ابزارهاي پيشگيرانه و نظارتي را، براي فراهم آوردن بيشترين بازخورد، پياده سازي نمايند. هدف پژوهشها در زمينه تحليل تصادفات، شناسايي مناطق پر خطر و غير ايمن مي¬باشد. به همين منظور، شناسايي مناطق حادثه خيز يكي از مهمترين شاخه¬ هاي مطالعات تصادفات ميباشد. تونلها، يكي از مهمترين مكانهاي حادثه آفرين ميباشد؛ زيرا در حالت كلي تونلها از نظر مشخصات فيزيكي و عملكردي از ساير بخشهاي مسير متفاوت است. همچنين دسترسي و امكان امدادرساني در تونل نيز با ساير بخشهاي جاده متفاوت بوده و نيازمند پيش¬بينيهاي مورد نياز ميباشد. اين تفاوت خصوصيات تونلها بر تصادفات وسايل نقليه و نوع حادثه بهوجود آمده تأثير ميگذارد.
ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺟﺎده اي ﺑﻄﻮر ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ در ﺣﺎل اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ روش هاي ﺳﺎﺧﺖ، ﺗﻮﻧﻠﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺎزه ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي، ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎص و ﺳﺨﺖ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ و ﻫم ﺑﺮاي ﻋﺒﻮر از ﻓﻀﺎي درون ﺷﻬﺮي ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﺤﻴﻂ اﻃﺮاف ، در ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﻧﺪ. روش هاي ﺳﺎﺧﺖ و رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮارد اﻳﻤﻨﻲ در ﺣﻴﻦ ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻫﻤﻮاره در ﺣﺎل ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪن اﺳﺖ، وﻟﻲ ﻣﻌﻀﻞ ﺑﺮوز ﺣﻮادث ﺧﻄﺮ آﻓﺮﻳﻦ در درون ﺗﻮﻧﻞ ﻫﻨﻮز وﺟﻮد دارد و راه ﺣﻞ ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﻨﺪه اي ﺑﺮاي آن اراﺋﻪ ﻧﮕﺮدﻳﺪه اﺳﺖ
در اﻳﺮان ، ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪي ﺷﺒﻜﻪ ي را ﻫﺎ در ﻛﻮه ﻫﺎ و ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺤﻴﻄﻲ در ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ ﻫﺎ، ﺗﻮﻧﻞ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻳﻤﻨﻲ در داﺧﻞ ﺗﻮﻧﻞ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ اي ﻣﻬﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. وﻗﻮع ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ، درون ﺗﻮﻧﻞ ﻫﺎ از ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ، آﺳﻴﺐ رﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﻧﻞ و ﺑﻪ ﻫﻢ زدن ﻧﻈﻢ ﺗﺮاﻓﻴﻚ، ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺴﻴﺎر ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ . از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ، ﺑﺴﻴﺎري از روش ﻫﺎي ﭘﻴﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻘﺮر ﻛﺮدن ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎﻳﻲ در ﻋﺒﻮر از ﺗﻮﻧﻞ ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻋﻤﺎل ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي اﺿﺎﻓﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﮔﺎﻫﻲ ﻛﺎرﺑﺮان ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﺘﺮي (ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﭘﺮﺟﻤﻌﻴﺖ ﺗﺮ) را ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻮد اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ، ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻟﻘﻮه وﻗﻮع ﺣﻮادث را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ.
