چکيده
در واقع رودخانهها به عنوان يكي از منابع اساسي تأمين آب براي مصارف گوناگون از جمله كشاورزي، شرب و
صنعت مطرح ميباشند. از اين رو حفظ كيفيت اين منابع با توجه به خشك سالهاي اخير و توسعه شهري و
روستايي يكي از وظايف مهم درحيطه محيط زيست ميباشد. بنابراين اطلاع از چگونگي كيفيت آب رودخانهها
ضروري به نظر ميرسد. آگاهي از كيفيت منابع آب سطحي يكي از نيازمنديهاي مهم در برنامهريزي، توسعه
منابع آب، حفاظت و كنترل آنها ميباشد. در بسياري از كشورها پايش كيفيت منابع آب يكي از برنامههاي
اصلي سازمانهاي مرتبط با آب است (ساقي وهمكاران .)1388براي تعيين و تفسير مشخصههاي كيفي آب،
روشهاي مختلف رياضي وجود دارد كه از ميان اين روشها شاخصهاي كيفي آب يكي از سادهترين روشها
با كاربرد فراوان است )مفتاح هلقي .)1390تعيين شاخصهاي كيفي آب، راهحل مناسبي براي ارزيابي كيفي
آب، در گذشته وضعيت كيفي آب يك رودخانه صرفا بر اساس مقدار پارامترهاي فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي
موجود در آن سنجيده ميشد، اما امروزه تعريف كيفيت آب بر اساس مقدار اين پارامترها در ارتباط با شرايط
زيستمحيطي مختلف، انسان و مقاصد بهرهبرداري از آن بنيان گذارده شده است. از اين رو شاخصهاي كيفي
آب و انواع شاخصهاي آلودگي آب با در برداشتن مقادير زيادي از پارامترهاي مختلف كيفي آب ابداع گرديدهاند
و همچنين روشهاي مختلفي كه اتكا بر رياضيات آماري و الگوريتمهاي مختلف دارند تا به ارزيابي كيفي آبها
بپردازند )سازمان حفاظت محيط زيست .)1389
شاخصهاى كيفيت آب را ميتوان به عنوان ابزارهاى رياضي در نظر گرفت كه دادههاى پيچيده و فراوان مربوط
به پارامترهاى گوناگون كيفيت آب را در قالب امتيازهاى عددى تجميع ميكنند و بر اساس آن ارزيابي كلي از
شرايط كيفي منابع آب را ارائه ميدهند. نتيجه نهايي شاخص كيفيت آب را از بسيار بد تا عالي دستهبندي
ميكند.
در اين تحقيق، ابتدا بررسي پارامترهاى كيفيت آب سطحي و مشكلات آنها بيان گرديده است، سپس به
معرفي چند شاخص كيفي پرداخته شده است. اين شاخصها تقريبا 25شاخص مختلف (عمومي، مصارف ويژه،
طراحي، آماري و بيولوژيكي) ميباشد. در پايان به بررسي مزايا و معايب و مقايسه چند شاخص كيفي آبهاي
سطحي پرداخته شده است.
كلمات كليدي: آبهاي سطحي، پارامترهاي شيميايي، شاخص كيفيت آب، پهنهبندي
