چکيده
امروزه نرم‌افزارها در بخش‌هاي مختلف مطالعات حمل‌ونقل به كار مي‌روند. به عنوان مثال برنامه‌ريزي حمل‌ونقل، طرح چراغ‌هاي راهنمايي، تحليل بزرگراه‌ها و تقاطع‌ها، طرح زمان‌بندي حركت خودروهاي همگاني، طرح هندسي راه‌ها و ساير موارد مشابه به كمك نرم‌افزارها انجام مي‌شود. نرم‌افزارها در مطالعات حمل‌ونقلي از نظر كاربردي به سه دسته نرم‌افزارهاي برنامه‌ريزي، طراحي و تحليل عملكرد تقسيم مي‌شوند.
از سوي ديگر مدل‌هاي انتخاب گسسته به توصيف، توضيح و پيش‌بيني انتخاب بين دو يا چند گزينه مي‌پردازد. اين نوع از مدل‌ها بر ارتباط بين انتخاب‌هاي انجام شده توسط هر فرد و ويژگي‌هاي مربوط به او و ويژگي‌هاي مربوط به هريك از گزينه‌ها از طريق محاسبه احتمال انتخاب يك گزينه توسط فرد تاكيد دارد. از مدل‌هاي انتخاب گسسته در زمينه‌هاي مختلفي مانند انتخاب وسيله نقليه، انتخاب محل سكونت، انتخاب زمان سفر و ساير موارد مشابه استفاده مي‌شود.
اين مدل‌ها انواع مختلف دارد كه بسته به نوع و بزرگي جامعه مورد ارزيابي، محاسبات آن ممكن است كوتاه يا وقت‌گير باشد. از آنجا كه در حمل‌ونقل، جامعه هدف معمولا از تعداد افراد بالايي تشكيل شده است، محاسبات آن به صورت دستي معمولا وقت‌گير و در بيشتر مواقع غيرممكن خواهد بود. بسته‌هاي نرم‌افزاري مختلفي به منظور توسعه و ساخت مدل‌هاي انتخاب گسسته ارائه شده است كه اين مدل‌سازي را آسان‌تر و با زمان كمتري انجام مي‌دهند.
در اين سمينار ابتدا انواع مدل‌هاي انتخاب گسسته شرح داده شده است. سپس به معرفي برخي نرم‌افزارهاي مورد استفاده در ساخت اين مدل‌ها پرداخته مي‌شود. به اين ترتيب روش و بخش‌هاي گوناگون مدل‌سازي در نرم‌افزارهاي Biogeme، Nlogit، R و Gauss كه از نرم‌افزارهاي پركاربرد در زمينه ساخت مدل‌هاي انتخاب گسسته هستند معرفي مي‌شود. در نهايت براي نشان دادن نمونه‌اي از كابرد اين نرم‌افزارها در مدل‌سازي حمل‌ونقل، به ساخت دو نوع مدل انتخاب گسسته فرضي در زمينه احداث مد حمل‌ونقل همگاني جديد در اين نرم‌افزارها پرداخته و نتايج برآورد آن ارائه شده است.
