چکيده
قبل از وقوع حوادث طبيعي و غيرطبيعي همواره لازم است تا برآورد كمي و كيفي از ميزان آسيبپذيري سازهها ارائه شود. يكي از مباحث نويني كه در مهندسي عمران اخيراً مطرح شده است، بحث تابآوري زيرساختهاي حياتي است. ضرورت توجه به مسائل مديريت بحران و شناسايي نقاط ضعف يك جامعه در مواجهه با وقايع پيشبيني نشده آينده و همچنين لرزهخيز بودن كشور عزيزمان، از مهمترين دلايل پرداختن به بحث تابآوري و برآورد كمي از ميزان اين شاخص است. در اين پاياننامه سعي شده است تا با استفاده از روابط موجود براي كمي سازي شاخص تابآوري، يك نرمافزار محاسباتي تحت وب براي سهولت محاسبات اين شاخص، طراحي و كد نويسي شود.
كلمه تابآوري از واژه لاتين Resilio به معني "پريدن به عقب" مشتق شده است و نويسندگان مختلف راجع به تابآوري تعاريف مختلفي را ارائه كردهاند.
با توجه به نسبتاً جديد بودن اين موضوع، مفهوم تابآوري لرزهاي هنوز كدبندي نشده است. اخيراً، پيشنويس آييننامه سازهاي نيوزيلند در عملكرد لرزهاي [1]، اثر تخريب ساختمانهاي موجود روي عملكرد كل جامعه را مدنظر قرار داده است. فرآيند مطالعات روي تابآوري حوادث در سيستمهاي سازهاي و فني اگرچه مدتي است كه آغاز شده، ولي در نظر گرفتن انواع مختلفي از حوادث شديد الوقوع، هنوز بهطور كامل مورد توجه قرار نگرفته است.
رويكرد غالب حال حاضر در مهندسي زلزله، روشهاي مبتني بر عملكرد است . آنچه كه در رويكرد طراحي بر اساس عملكرد ناديده گرفتهشده است، لحاظ نكردن ارتباط متقابل سازهها با يكديگر است. در بحث تابآوري لرزهاي سازهها، نواقص موجود در طراحي بر اساس عملكرد برطرف ميشود و رويكرد به سمت طراحي بر اساس تابآوري (به جاي طراحي بر اساس عملكرد) سوق داده خواهد شد تا بتوان اثرات اقتصادي، اجتماعي، زيست محيطي و… را لحاظ كرد. هدف نهايي طراحي مبتني بر تابآوري اين است كه سازهها و بهطور كليتر جوامع تا حد ممكن تاب آور شوند و تكنولوژي و رفتاري كه باعث ميشود سازه يا جامعه عملكرد اوليه خود را تا حد ممكن به سرعت به دست بياورند، گسترش پيدا كند.