چکيده
تشديد فرآيند (PI) يك زمينه رشد سريع براي تحقيقات و توسعه صنعتي است، كه قبلا ً نوآوريهاي بسياري را در صنعت فرآيند شيميايي ايجاد كرده است. PI به سمت فناوري¬هاي بسيار پايدارتر، كوچكتر، پاكتر و با راندمان انرژي بالاتر هدايت ميشود. علاوه بر اين، PI به پيشرفتهاي فرآيندي ايمنتر و پايدارتر اشاره ميكند. ابزار آن كاهش تعداد دستگاهها (ادغام چندين كاركرد در يك دستگاه)، بهبود انتقال حرارت و انتقال جرم از طريق فناوريهاي تركيبي پيشرفته و مسيرهاي نفوذ كوتاهتر، كوچكسازي، تكنيكهاي انرژي نو، رويكردهاي جداسازي جديد، بهينهسازي يكپارچه و استراتژيهاي كنترل است. با توجه به اين¬كه فرآيندهاي جداسازي حرارتي تقريبا نيمي از مصرف انرژي در صنعت را به خود اختصاص مي¬دهند، حتي بهبود كوچك اين فرآيندها نيز ميتواند مزاياي قابلتوجهي داشته باشد. گزينههاي مختلفي به منظور بهبود كارآيي انرژي فرآيندهاي جداسازي وجود دارد. فرآيندهاي جداسازي تركيبي، از جمله گزينه¬هاي مهم براي جداسازي سيستمهاي حساس حرارتي و آزئوتروپي هستند. فرآيندهاي غشايي نيز الزامات PI را برآورده مي¬كنند، زيرا مي¬توانند در بسياري از موارد، جايگزين تكنيكهاي متداولِ متمركز بر انرژي براي رسيدن به انتقال انتخابي و كارآمد اجزاي خاص شوند و عمل¬كرد فرآيندهاي واكنشي را بهبود بخشند. اين بررسي بسياري از پيشرفتهاي اخير در PI را مورد بحث قرار ميدهد و با شروع از تعاريف اساسي، اصول تشديد، فناوري ريزسيالات، تركيب، جداسازي، تكنيكهاي تقطير مدرن مانند تقطير واكنشي و كاربرد ميدان هاي گرانشي، الكتريكي و مغناطيسي و با كمك مفاهيم مكملي چون تشديد موضعي و تشديد سراسري و توجه به ديناميك فرآيند توضيح داده خواهد شد.
واژه¬هاي كليدي: اصول تشديد، فناوري ريزسيالات، بهينه¬سازي، جداسازي/واكنش، بهره¬وري، تقطير واكنشي، پايداري، تشديد پويا