چکيده
در سال‌هاي اخير تلاش‌هاي زيادي براي ساخت سازه‌هاي مقاوم در برابر زلزله انجام شده است. اين تلاش‌ها تا حدودي موفقيت‌آميز بوده و باعث كاهش فروريزش و خرابي ساختمان‌ها و كاهش خسارت‌هاي جاني ناشي از زلزله شده‌اند اما بايد در كنار مسئله‌ي امنيت سازه به بحث هزينه‌هاي ناشي از تعميرات ساختمان پس از وقوع زلزله هم توجه ويژه‌اي شود؛ چه‌بسا هزينه‌ي تعميرات سازه پس از زلزله بيشتر از هزينه‌ي ساخت اوليه شود و عملاً امكان بازسازي نباشد غيرقابل بهره‌برداري شدن سازه‌ها ممكن است تا مدت‌ها اقتصاد منطقه را دچار اشكال كند. از طرفي ساختمان‌هاي حياتي (مانند بيمارستان‌ها) بايستي حتي پس از وقوع زلزله به سرويس‌دهي خود ادامه داده و نه‌تنها فرو نريزند بلكه تغيير شكل پسماند نداشته و همچنان قابل‌استفاده باشند؛ بدين منظور سيستم‌هاي باربر جانبي‌اي ايجاد شده‌اند تا حتي تحت زلزله‌هاي شديد مقاومت كرده و آسيب كمي ببينند. اين سيستم‌هاي نوين باربر جانبي به عنوان سيستم‌هاي مركزگرا شناخته ميشوند كه به كمك ايجاد مكانيسم باز شوندگي خرابي اعضاي غير قابل جايگزين را كاهش مي‌دهند. در اين سيستم‌ها براي استهلاك انرژي از اعضاي اصطكاكي و يا اعضاي جاري شونده‌ي با قابليت جايگزيني استفاده ميشود و براي ايجاد بازگردانندگي از خاصيت پيش تنيدگي بهره مي‌برند.
مهاربندهاي كمانش‌تاب ميتوانند مقدار قابل‌توجهي از انرژي زلزله را جذب كنند اما سازه‌هايي كه به اين سيستم مجهز هستند پس از زلزله‌هاي بزرگ دچار تغيير شكل‌هاي پسماند زياد ميشوند از اين رو تلاش ميشود سيستم‌هاي مركزگراي كمانش تابي طراحي شوند تا با تركيب خاصيت مركزگرايي با مهاربند كمانش‌تاب بتوانند علاوه بر جذب انرژي زلزله، تغيير شكل پسماند بسيار كمي داشته باشند.
در اين تحقيق به بررسي سيستم‌هاي كمانش‌تاب مركزگرا پرداخته ميشود و خلأهاي تحقيقاتي در اين زمينه شناخته خواهد شد.
