چکيده
با توجه به توسعه صنعت برق، خطوط انتقال فشار قوي نقش مهم و جدايي ناپذيري در افزايش ساختار و ظرفيت سيستم قدرت دارند. به همين جهت اطمينان از امنيت و عملكرد صحيح آن ها بسيار حائز اهميت مي باشد. از جمله مواردي كه براي حصول اين اطمينان مي توان انجام داد حفاظت خطوط انتقال در مقابل اضافه ولتاژ ها است. اضافه ولتاژ به وجود آمده در خطوط انتقال و وسايل الكتريكي، خطرات بسيار زيادي را براي افراد و وسايل مجاور آن ايجاد مي كند. اضافه ولتاژ توليدي در خطوط توسط عوامل داخلي يا بيروني ايجاد مي شود. عامل داخلي ممكن است در اثر اختلالات در شبكه نظير كليدزني (قطع و وصل خطوط يا بازبست سريع) اتصال كوتاه، رزونانس در شبكه و غيره به وجود آيد. عوامل بيروني مانند صاعقه و رعد و برق، بيرون از شبكه قدرت وجود دارند كه برخورد آن ها به ادوات الكتريكي به خصوص در شبكه هاي داراي خطوط هوايي، يكي از دلايل اصلي بروز اضافه ولتاژ ها محسوب مي شوند و از آنجايي كه صاعقه يك پديده طبيعي است و نمي توان از آن جلوگيري كرد لذا مطالعه درباره روش هاي حفاظت ادوات مختلف از جمله خطوط انتقال در مقابل اين پديده طبيعي امري واجب است. در اين گزارش ابتدا به معرفي اضافه ولتاژ ناشي از صاعقه و چگونگي ايجاد آن پرداخته شده است و روش هاي مقابله با آن از جمله نصب برقگير و استفاده از سيم گارد معرفي شده است. در ادامه نيز به اضافه ولتاژ هاي ناشي از كليدزني پرداخته شده است و عوامل مؤثر بر آن ها از جمله طول خط و بار محبوس شده در خط مورد توجه قرار گرفته و اثر هر كدام از آن ها با شبيه سازي هاي انجام شده نشان داده شده است در نهايت نيز راهكار هاي محدود كردن اضافه ولتاژ هاي كليدزني از جمله نصب برقگير، مقاومت وصل و كليدزني كنترل شده مطرح شده است و ميزان كارايي هر روش در شبيه سازي هاي انجام شده نشان داده شده است در نهايت نيز سعي شده است با توجه به ويژگي هايي كه هر خط انتقال دارد بهترين روش حفاظت در برابر اضافه ولتاژ ها براي آن معرفي شود.
كليد واژه ها: خطوط انتقال، حفاظت، اضافه ولتاژ ها، صاعقه، كليدزني
