9732

بررسي معيارهاي فني و اقتصادي انتخاب خطوط بالاستي و بدون بالاست در راه آهن

1399-1400

دكتر مرتضي اسماعيلي

دكتر مسعود فتحعلي

يكي از مسائل قابل توجه در حوزۀ ساخت و توسعۀ خطوط راه¬آهن، تدوين روشي است كه بتوان با استفاده از آن بين دو گزينه روسازي بالاستي و بدون بالاست، به تناسب شرايط موجود، بهترين گزينه را انتخاب كرد. در اين زمينه مطالعاتي در كشورهاي آلمان، انگلستان، ليتواني، سوئد و ايران انجام شده است و هر يك از آن¬ها با ارائه معيارهايي، تصميم مناسب را به فراخور شرايط حاكم اتخاذ نموده¬اند. با توجه به اين تحقيقات مي¬توان معيارهاي حاكم بر انتخاب خطوط بالاستي و بدون بالاست را به سه دسته "الزامات فني"، "الزامات اقتصادي" و "الزامات كارايي" طبقه¬بندي كرد. بررسي¬ها نشان مي¬دهد كه از ميان الزامات فني انتخاب سيستم خط آهن، معيارهاي بهره¬برداري (شامل سرعت، بار محوري و ترافيك تجمعي)، تأثير به سزايي در تصميم¬گيري دارند؛ به طوري كه شاخص¬هاي ديگري نظير طرح هندسي خط و الزامات نگهداري و تعمير، تحت تأثير معيارهاي بهره¬برداري خواهند بود. به علاوه، معيارهاي ژئوتكنيكي مانند ويژگي¬هاي تغيير شكل خاك و سطح آب زيرزميني نيز تأثير مستقيمي بر انتخاب نوع خط خواهند داشت و وضعيت احداث ابنيه فني به نوعي به اين شاخص¬ها وابسته است. از ديگر الزامات فني مي¬توان به معيارهاي زيست محيطي و معيارهاي آب و هوايي اشاره كرد. عناصر هزينه (شامل هزينه¬هاي زيرساخت، بهره¬برداري و هزينه¬هاي خارجي) و دوره عمر اجزا در حوزه الزامات اقتصادي و با استفاده از شاخص LCC قابل بررسي هستند. به علاوه براي اطمينان از كارايي سيستم مورد استفاده مي¬توان از شاخص RAMS، با تأكيد بر قابليت اعتماد، دسترسي، قابليت نگهداري و ايمني سيستم استفاده نمود. با توجه به پيچيدگي تصميم¬گيري در حوزه انتخاب سيستم خط آهن و نيز تأثيرپذيري اين انتخاب از عوامل گوناگون، هدف از پژوهش حاضر، تبيين چارچوب الزامات متصور در تصميم¬گيري و انتخاب بين دو سيستم روسازي بالاستي و بدون بالاست در راه آهن معمولي و پرسرعت مي¬باشد. واژه‌هاي كليدي: روسازي بالاستي، روسازي بدون بالاست، انتخاب، تصميم¬گيري.

8/29/2021 12:00:00 AM

72013

1400/06/14

Technical and economical evaluation between ballasted and ballastless track for superstructure system selection